Guus van Wersch (1905 – 1995) was de oudste zoon van Ferdinand van Wersch uit Heerlen. Ferdinand kwam uit een familie waarin verf een grote rol speelde en daarna ook nog een grote rol zou gaan spelen. De ouders van Ferdinand kregen elf kinderen waaronder vier zonen die de verf ingingen. Guus werd verffabrikant.
Zijn moeder was Maria Hubertine Lintjens, de zus van de bekende Heerlense aannemer. Haar ouders woonden op de hoeve De Aar in Heerlen (de middelste foto hieronder). Toen bezat de familie Lintjens veel grond. Tegenwoordig loopt de snelweg vlak langs het hoeve. Guus vond de naam van de hoeve dierbaar, vandaar dat hij zijn huis in Laren ook deze naam gaf.
De vader van Guus, Ferdinand, had in Heerlen een groot schildersbedrijf met zo’n vijftig tot honderd man personeel. Hij was hèt schildersbedrijf voor de Staatsmijnen. Ferdinand kreeg enkele zonen waarvan er twee verder gingen in de verf: Guus en zijn broer Albert. Albert werd in 1946 directeur van Varossieau, bedacht en ontwikkelde het merk Histor en bouwde mee aan Sigma Coatings.
Guus werd in Heerlen, in de Klompstraat, in 1905 geboren. Hierover schreef hij later: Wat brengt dat boek met kiekjes uit het oude Heerlen toch een zee van herinneringen bij mij naar boven Laat ik nu op blz.124 een foto vinden van de Klompstraat waar je aan de linkerkant mijn geboortehuis(je) kunt zien. Het is het kleinste van de 2 huizen aan de linkerkant. Ik was 5 jaar oud toen we verhuisden naar de Stationsstraat. Broertje Theo, nauwelijks 4 jaar oud, moest op de bok zitten van de verhuiswagen, waarbij hij een longontsteking opliep, waardoor hij op 16 maart 1910 stierf. Een droevig begin in het nieuwe huis! Gek dat ik me bepaalde dingen uit de Klompstraat nog herinneren kan, zoals de grote maneuver uit 1909 toen ik op de arm van moeder een eindeloze reeks met paarden bespannen wagens en kanonnen zag voorbij trekken die uit Schaasberg kwamen. En die kermisdag toen ik een matrozenpakje (nieuw) aanhad en ik aan de overkant tegen de muur ging staan van brouwerij Alsdorf, wit maar aan de onderkant zwart opnieuw geteerd.Het nieuwe pakje was meteen geheel bedorven!
In januari 1923 richtte hij met enkele anderen de postzegelvereeniging Heerlen op. Voorzitter was J. Deckers en secretaris Guus van Wersch.
Diensttijd
Ook Guus moest in dienst, ook wel de Militie genoemd. In 1924 slaagden hij en zijn neef Alphons van Wersch voor het examen ter verkrijging van het bewijs van voorgeoefendheid, recht gevende op een verkorting van den verplichten eersten oefeningstijd bij de Militie van 4 maanden.
Daar na 31 December a.s. voorloopig geen vrijwilligers meer worden aangenomen, is het dus zeer gewenscht, dat zij die geboren zijn in 1906 en 1907 en voornemens zijn eene verbintenis aan te gaan, zich alsnog ten spoedigste melden op het Bureau van het Landstorm-Verband (Groote Looyerstraat no. 17, Maastricht), Heerlen.
Tussen 1924 en 1928 zat hij in dienst. Guus van Wersch was in de Menno van Coehoorn-kazerne in Maastricht gelegerd. Uit die tijd stammen de volgende vijf foto’s. In 1927 was hij in Amsterdam sergeant van de Landstorm Motordienst.
Guus was bij de mobilisatie van 1939 34 jaar. In zijn dagboek schreef hij: In September 1939 werd ik gemobiliseerd. Overigens was de mobilisatie voor mij een harde tijd. Aan oorlog dachten we geen van allen, en het militaire gedoe intereseerde mij voor geen cent, temeer daar ik 15 jaar niet meer onder dienst geweest was. Toen op 10 mei 1940 de inval in Nederland plaats had, lagen wij in den Haag in een schoollokaal aan het Boerenplein. We zagen dien ochtend tegen 4 uur de Duitsche vliegtuigen in groote getale boven den Haag zwermen. Er werd hevig geschoten, er waren lucht gevechten en er werden bommen afgeworpen. Daarna zagen we de parachutisten uit de toestellen springen. Na enkele dagen werden wij erop uitgestuurd om het vliegveld Ockenburg van parachutisten te zuiveren. Maar… gelukkig hadden anderen dit karweitje reeds voor ons opgeknapt, helaas ten koste van vele dooden onder onze manschappen. Ik zeg gelukkig, omdat ik bij een Depotbataljon behoorde, d.w.z. dat wij nieuw opgeroepen mannen moesten africhten. We hebben daarna in stellingen gezeten tusschen Loosduinen en Wateringe, waar we de buitenste verdedigingslinie voor den Haag moesten vormen.
Foto: Guus tijdens de hongerwinter
Martinot
In 1931 trouwde Guus Van Wersch met Françoise Theodore Martinot, geboren in 1909 als oudste dochter van het echtpaar François Joseph Martinot en Wilhelmina van der Kroft die in Dordrecht een parapluiewinkel en -fabriek had.
Haar Franse opa en oma waren tijdens de Franse revolutie naar Dordrecht gevlucht waar opa eind 1800 een paraplufabriek in Dordrecht begon die tot 1925 bestaan heeft. Naast de fabriek begon hij in 1820 ook met een parapluwinkel in de Voorstraat in Dordrecht. Hun zoon François Martinot, geboren in Dordrecht in 1860, nam de winkel over. Hij trouwde in 1895 met Wilhelmina van der Kroft.
Zij kregen negen kinderen.
De winkel bleef tot 2008 in Dordrecht bestaan, geleid door zus en broer Wilhelmina en Albert Martinot, kinderen van de zus van Françoise, wiens roepnaam Zus werd.
Vandaag de dag zie je nog steeds in de Voorstraat in Dordrecht een paraplu aan de gevel van de winkel van destijds.
In 1991 waren Guus (1905-1995) en Zus van Wersch-Martinot (1909-1996) 60 jaar getrouwd. Zij zitten op de stoelen. Er werden toen vele foto’s gemaakt. Ook een samen met de toen nog levende broers en zussen.
Vlnr: Coob van Wersch-Jongenelen met haar man Floor van Wersch, Albert van Wersch en zijn vrouw Bep Munnik, Nico Gelissen, Albert Gelissen, Mien Gelissen (via de Martinot kant) en Cara van Wersch.
Werk
In de jaren twintig van de vorige eeuw was er een grote economische crisis. Guus kon niet aan het werk komen, ondanks dat hij al wat voor zijn vader deed natuurlijk. Op een dag werd hij door familie van zijn oom Frans gevraagd om naar Brussel te komen en mee te werken in de productie van het verfmerk Les Fils Lévy Finger. Hij viel daar op door zijn inzet en kennis, naast een behoorlijk zakelijk instinct. Daarom werd hij, na een debacle in de Amsterdamse fabriek van dit bedrijf, gevraagd om naar Amsterdam te gaan om daar als plaatsvervangend directeur de touwtjes in handen te n
emen en de boel te reorganiseren.
Guus was zo’n 23 – 25 jaar oud. Op zijn 26ste, in 1931, trouwde hij met Françoise (Zus) Martinot uit Dordrecht.
Ze zeggen wel eens van een huwelijk komt een huwelijk. Dat was bij hem zeker het geval want jaren later schreef Guus in een brief over zijn vriend Paul van Geffen: We gingen toch bijna iedere dag met elkaar om, en min of meer door hem heb ik mijn eigen vrouwtje getrouwd, die ik voor ’t eerst zag bij aankomst van de bruidsstoet bij hotel Clooten waar ik met Marianne van Oom Edmond stond te kijken, want die dag trouwde Mia van Geffen met een broer van Zuske, broer François, van haar. En laat ik nu net op die dag uit Amsterdam thuis (in Heerlen: webmaster) op bezoek geweest zijn ! Het leven gaat toch zoals het gaan moet en we hebben beiden nog steeds geen spijt van ons huwelijk!
Eind en Begin
Aan de fabriek viel echter niets meer te redden en in 1932 werd die opgeheven. Een groot financieel probleem voor Guus want hij was het jaar daarvoor getrouwd en zijn dochter Riet was net geboren. De wereldwijde economische vooruitzichten waren niet goed. Guus ging vervolgens praten met de Brusselse directie en zij kwamen overeen dat Guus de Amsterdamse verffabriek op 1 januari 1934 kocht. Hij was 28 jaar oud. Er werden goede afspraken met Frankrijk en België gemaakt want de eerste jaren kreeg Guus gewoon de producten vanuit Brussel aangeleverd.
Bij de mobilisatie van 1939 werd Guus opgeroepen om in dienst te gaan en zijn broer Albert zette het bedrijf voort. Door de opgedane kennis en zijn zakelijk instinct, werd Albert in 1946 voor Varossieau als directeur gevraagd.
Guus tijdens de hongerwinter voor zijn huis[/caption]
In de oorlogsjaren werd het moeilijk voor het gezin van Guus en zijn vrouw Zus. Het telde inmiddels drie kinderen (Riet, Agnes en Ferdinand). Het laatste oorlogsjaar, de hongerwinter, hield Guus een dagboek bij over de moeilijke jaren. Hij beschreef daarin zijn fietstochten vooral naar Noord Nederland. Klik hier voor het dagboek.
Neverlak
De productie lag tijdens de Tweede Wereldoorlog stil, voorraden en grondstoffen waren door de Duitsers ingepikt en afgevoerd. Na de oorlog maakte het bedrijf een doorstart. De fabriek in Amsterdam telde twaalf werknemers en importeerde nog steeds vanuit de Belgische productie verf die Guus pas nadat die partij verkocht was, betaalde. Ondertussen veranderde Guus de naam van zijn fabriek naar Neverlak: Nederlandsche Verf en Lakfabriek. In 1949 werd de Electrische Verffabriek Guldolin uit Den Helder overgenomen. In de vijftiger jaren vroeg Guus aan zijn schoonzoon Jan Moonen, getrouwd met zijn dochter Agnes, hem te komen helpen en enkele jaren later, in 1963, kwam ook Ferdinand, de zoon van Guus, erbij. Guus was in 1959 de vice-voorzitter van de Vereniging van vernis- en Verffabrikanten.
Tegen 1965 waren er zo’n veertig man in dienst. Een van de grotere merken die zij voerden was Caparol dat vooral door de voorloper van de NOS, de NTS (Nederlandse Televisie Stichting) als decoratieverf werd gebruikt. Klik hier voor het verhaal van Neverlak.
Kalmer aan?
In 1974 schreef Guus in een brief: Ik werk nog steeds 3 dagen per week, maar over een paar maanden word ik 69! Zo langzaam aan zal ik het nog wat kalmer moeten gaan doen. Guus ging door met Neverlak tot zijn 73ste en verkocht in 1978 Neverlak aan vier mensen uit het bedrijf. Nog steeds bestaat Neverlak BV aan de Duivendrechtsekade en de directie wordt gevoerd door twee van die vier mensen: De heren De Kuijper en Radier.
In 1998 openden zij in Temse, in België, Techni Quartz waar een deel van de producten vervaardigd wordt. Een mooie parallel. Oorspronkelijk kwam de productie vanuit België naar Amsterdam en bijna honderd jaar later ging de productie weer terug naar België. Nu nog zit Neverlak BV voor een groot deel in de reclamewereld, standbouw en filmindustrie met hun producten Frescolithe en Lithox (de nieuwe naam voor Caparol). In 1999 richtte Neverlak in Duitsland Frescopaint op en in 2002 werd een dochter opgericht in Maleisië. De toekomst ziet er kleurrijk uit.
Klik hier voor Guus van Wersch in de Heerlense Tak.