Agnes van Wersch groeide op met haar broer en zus in een ondernemersgezin. Haar vader had in Amsterdam een verffabriek. Beide zussen gingen het wereldpad op. Haar zus werd in de jaren vijftig stewardess bij de KLM en Agnes vertrok met de SS. Zuiderkruis naar verre landen. Hun broer ging eerst in de zaak bij hun vader.
Agnes werd kinderbegeleidster (=bezighoudster met spelletjes etc.) en later hofmeesteres op het emigrantenschip de Zuiderkruis. De Zuiderkruis was een verbouwd Amerikaans troepenschip. De regering had haar gekocht omdat het aanbod emigranten steeds groter werd. Aan boord van dit schip konden ongeveer 800 passagiers mee. In die tijd kostte een (gesponsorde) reis naar Australië bijvoorbeeld ƒ 100,- (nu zo € 48). De Nederlandse regering betaalde de rest, inclusief het eten en drinken aan boord. De Zuiderkruis werd ook wel eens de Schommelkruis genoemd, omdat zij nou niet bepaald stevig in het water lag, vooral bij grote golven. Normaal duurde een oversteek acht dagen
Klik op bovenstaande foto’s voor vergroting.
Haar eerste reis ging naar Halifax in Canada. Daarna nog naar Kaapstad, Australië en Indonesië. Om ook de ervaring van het leven/werken op een groot passagiersschip mee te maken stapte zij over naar de Willem Ruys. Haar reizen met de Willem Ruys bleef beperkt tot 1958. Aan boord leerde zij haar toekomstige man kennen. Jan Moonen was tweede stuurman aan boord van de Willem Ruys. Bij het passeren van de atol Minicoy in de Indische Oceaan gaf zij deze stuurman dat jaar haar ‘JA!’.
De Zuiderkruis werd in 1945 in Amerika gebouw als een vracht en troepenschip voor het Amerikaanse leger. In 1947 kocht Nederland het schip en in 1951 was zij tot een emigrantenschip omgebouwd. In 1969 werd zij gesloopt. De Regering had drie schepen gekocht die alle drie de namen van sterrenbeelden kregen: Grote Beer, de Waterman en de Zuiderkruis.
Op de onvolledige crewlist van de Zuiderkruis uit maart 1957 staan, naast een paar Chinese namen, ook de namen van Hubertus A. Dijks die de winkel verzorgde en van de scheepsarts Adriaan G. van Noort. Agnes van Wersch sluit de lijst waarop zij vermeld staat als stewardess. Het schip voer van Rotterdam naar het Franse Brest (aankomst 17 maart 1957) en van Brest naar Halifax in Canada (aankomst 23 maart 1957) en van Halifax naar New York waar het op 26 maart 1957 aankwam. Van New York ging het schip naar Le Havre en van daaruit naar Rotterdam. Op de reis van maart 1957 voeren 614 mensen mee.
Aangekomen in Halifax moesten de immigranten bij Pier 21 uitschepen. Deze plek was tussen 1928 en 1971 in functie. In die tijd kwamen zo’n miljoen mensen daar aan, waarvan 185.664 mensen uit Nederland. Tegenwoordig is Pier 21 een museum.. Drie keer per jaar kwam de Zuiderkruis alleen al in Halifax aan.
De Willem Ruys kwam slechts twee keer (in 1958) aan in Halifax. De ene keer in augustus met 797 passagiers, de tweede keer in september met 885 passagiers.
Op de crewlist van de Willem Ruys van februari 1958 stond Jan Moonen als 2e stuurman, zijn aanstaande, Agnes Moonen, stond op de crewlist van maart 1958 als hofmeesteres. (bron: krlmuseum.nl)
In 1956 voer zij met de SS. Cottica naar Paramaribo. Zij vertrok op 21 juli 1956 voor Amsterdam.
Dank voor de foto’s aan Agnes Moonen -van Wersch.
Interview Agnes Moonen-van Wersch
In 2004 verscheen in het magazine Plan Nederland van Foster Parents Plan een interview met haar:
Het plan van een vrijwilliger en een sponsor over Plan Nederland.
De sponsor Agnes Moonen
Agnes Moonen (69) uit Baarn steunt Plan sinds 1985. “Al vanaf 1983 schreef ik met een Indonesisch meisje. Een goede vriendin, die terminaal ziek was, had mij gevraagd om het kind dat zij sponsorde te schrijven. Toen mijn vriendin overleed, wilde haar man het kind financieel blijven steunen. Op dit moment schrijf ik met Fatou Sall uit Senegal en Bernice Terbikuor uit Ghana.
Als een kind werd uitgeschreven omdat het achttien jaar werd of verhuisde, koos ik er meestal voor om opnieuw een meisje te sponsoren. Puur vanuit het gevoel dat meisjes nog minder mogelijkheden krijgen dan jongens. In 1997 hebben mijn man en ik Fatou Sall opgezocht en in 2001 Sabarudin uit Lombok. Het persoonlijk contact tijdens die bezoeken was een bijzonder ervaring en vormt voor mij een motivatie om door te gaan. Mijn drijfveer om Plan te steunen ligt eigenlijk in mijn eigen kinderen en kleinkinderen, Zij hebben het goed, zij maken mij er bewust van hoe bevoorrecht wij zijn. En bij Plan blijft het niet alleen bij financiële steun. De dorpsbewoners beslissen zelf of ze willen meedoen aan een project en dan worden ze ook geacht mee te werken, bijvoorbeeld aan het bouwen van een kliniek, Als mensen zelf ergens voor werken en iets bereiken, geeft dat ze een gevoel van eigenwaarde. En dat vind ik belangrijk.”
bron: Plan Nederland, oktober 2004, tekst Annemarie Bergfeld, foto: Hester Doove.