Drie echtparen Souren-van Wersch
Rond dezelfde tijd waren er eind 19e eeuw, begin 20ste eeuw drie echtparen Souren-van Wersch. Zij waren geen van drie familie van elkaar.
1: Jan Willem Souren die in 1869 met Maria Helena van Wersch (Kerkraadse Tak) trouwde.
2: Johan Leonard Hubert Souren die in Bocholtz in 1880 met Maria Elisabeth van Wersch (Simpelveldse Tak) trouwde.
3: Frans Souren die in 1889 met Johanna Hubertina Van Wersch (Simpelveldse Tak) trouwde.
1: Jan Willem Souren
Jan Willem Souren en Maria Helena van Wersch trouwde in 1869 in Heerlen. Hij was de zoon van Pieter Jozef Souren/Sauren en Maria Anna Cuypers /Kuppers.
Op 24 augustus 1898 kreeg zij haar Nederlands nationaliteitsbewijs. Zij woonde sinds 24 juni 1898 in Burtscheid, was 23 jaar oud en dochter van een winkelier. Voor dit bewijs, dat één jaar geldig was, moest zij ƒ 1,35 betalen.
2/1899: Openbare verkoop van het huis en landerijen van hun ouders. Zij was nog niet gehuwd en zij was winkeljuffrouw in Weiden.
De openbare verkoop bracht ƒ 6.964,30 op. Ieder kind kreeg 1/9 deel.
3/1899: Hun huwelijks aankondiging in de Aachener Anzeiger. Hij woonde in Kerkrade en was bakker, zij woonde in Weiden.
5/1899: Het echtpaar ging in verwachting naar Vaals. Zij kwamen uit Venlo. Wellicht dat hij toen merkte dat daar al een bakkerij Souren-van Wersch was, want zij vertrokken weer in augustus 1899 naar Spekholzerheide.
1900: Hij zocht een bakkersleerling en woonde in Bleijerheide.
1914: Backerei und Conditorei. Dorpstraat 339, Spekholzerheide
1916: In de Zuid-Limburger: vraagt hij een leerjongen voor bakkerij en conditorei, Marktplein 17, Spekholzerheide.
1925/1930: Verschillende adressen: Marktplein 19, Markt 19, Brood en Banketbakkerij.
12/1931: Brood en banketbakker Plein 19 Spekholzeheide.
1933: In het adressenboek 1933 staat dat zij op Plein 19, Kerkrade woonden. Geen telefoonnummer vermeld, wel dat hij bakker was.
1937: Kamer van Koophandel: J. W. Souren-van Wersch, Kerkrade Spekholzerheide Plein 19. Bedrijf thans winkel in koloniale waren, brood en banket. De bakkerij wordt thans gedreven onder de naam M. Sauren. Dat is zoon Mathias.
Ook wordt, net als van Wersch/Van Wersch, bij zijn achternaam soms een andere schrijfwijze gebruikt: Sauren. Hun zoon Mathijs Souren naam de bakkerij over.
Klik hier voor dit echtpaar in de Kerkraadse Tak.
2: Johan Leonard Hubert Souren
trouwde in Bocholtz met Maria Elisabeth van Wersch. Zij was in Kerkrade op 28 oktober 1853 geboren als dochter van winkeliers in Bocholtz. Bocholtz en Simpelveld waren voor de grotere zaken als ziekenhuis aangewezen op Kerkrade.
Leonard werd in Laurensberg op 3 januari 1851 geboren. Toen hij in 1880 met haar trouwde was hij bakker. De huwelijksakte tekende hij met J L H Soeren (geen puntjes) dat voor Johan Leonard Hubert staat, terwijl op zijn grafsteen Johan Hubert Leonard staat, dus net andersom. Zij tekende met M.E. Van Wersch: twee puntjes en hoofdletter, haar vader tekent met J J. van Wersch en een kleine letter. Opvallend dus dat dochter Van met hoofdletter tekent en haar vader met een kleine letter.
Na hun huwelijk verhuisden zij naar Gulpen waar zij drie jaar bleven wonen en twee kinderen kregen. Op 23 maart 1883 schreven zij zich in in de gemeente Vaals waar Leon eerst tapper was en daarna kruidenier-bakker in de Tentstraat. Hier werden zes kinderen geboren.
De zaken gingen goed waardoor het echtpaar in 1894 de nieuwe kerk van Vaals een preekstoel schonk (zie hieronder) en in 1896 openden zij een filiaal aan de Rijksweg in Mamelis en adverteerde dagelijks versch Wit- en Roggebrood.
Helaas overleed Maria Elisabeth jong, op 44-jarige leeftijd in februari 1897, twee maanden na de geboorte van hun jongste kind Daniel. Daniel overleed in juli 1897.
Na haar overlijden werd een Memorie van Successie opgemaakt waar haar eigendommen werden beschreven (zie hieronder).
Ondanks dat zij overleden was, bleef de winkel de naam Souren-van Wersch dragen.
De bovenstaande foto is van hun winkel in de Tentstraat nummer 2 gemaakt. Op de gevel hangen twee borden. Links: Wisselkantoor Aan- en Verkoop Vreemd Geld en rechts een reclamebord van Astoria Cigarettes. Opvallend is dat de hij zijn zaak in het Duits aanprijst. Vaals was in die tijd georiënteerd op het Duitse grensgebied. Vandaar ook dat hij een wisselkantoor had. Die kreeg hij in 1922. In de Duitse kranten adverteerde hij met Wechsel- u Depostinenbank. Fremde Geldsorten zu den günstigen Tageskursen. Nummt Franken und Marken in Depot zu 6 % Jaheszinsen.
Foto rechts: In 1894 schonk het echtpaar Souren-van Wersch schonk de pas ingewijde Pauluskerk van Vaals de preekstoel gemaakt door Houtermans uit Roermond. De krant schreef: 8 Mei 1894. Een sieraad, dat tevens voor onze kerk in eene werkelijke behoefte voorziet, is de nieuwe preekstoel, die men thans bezig is te plaatsen. Uit zwaar eikenhout, in een sierlijken vorm vervaardigd, met tal van prachtige houtversieringen voorzien, is deze preekstoel een waar kunstwerk, dat den Roermondschen fabrikant alle eer aandoet. De heer Souren-Van Wersch, die dit kunststuk welwillend aan onze kerk ten geschenke gegeven heeft, mag met recht op den dank der parochianen aanspraak maken.
1898-1970:
Op 14 februari 1898 verkocht Johan Leonard Hubert Souren, koopman en weduwnaar wonend in Vaals, aan Jan Bierman, aannemer in Lemiers, bouwland in Lemiers dat hij van zijn ouders geërfd had, voor ƒ 274,20.
In 1911 verkocht hij ook duivenvoer van het American Importing House waar Xavier van Wersch zijn naam aan verbonden had.
Op 16 december 1911 vroeg hij via een advertentie om een bakkersgezel Handel in Koloniale waren, Tentstraat 2, Vaals.
Op 7 maart 1912 vroeg hij weer om een Flinke jonge gevraagd, en bood ƒ 9 per maand.
In het telefoonboek van Vaals van 1915 stonden veertien abonnees. Dit echtpaar stond erin als grossier met telefoonnummer 1.
Haar overlijden in 1897
Maria Elisabeth van Wersch, echtgenote van Leon Souren overleed , 44 jaar oud, in Vaals op 24 februari 1897, zonder een testament achter te laten. Het gevolg daarvan was dat er een Memorie van Successie werd opgemaakt, zodat de erfgenamen wel de belasting over de onroerende goederen konden betalen. Deze Memorie werd op 19 juli 1897 ingeleverd.
Leon handelde in de Memorie als vader en voogd van zijn minderjarige kinderen. En dan noemt hij ze allemaal bij hun roepnaam. De kinderen waren dus de erfgenamen. Bij hun huwelijk was er wel een notariële akte opgemaakt voor notaris Wijnans Gulpen op 15 januari 1880. Hierin stond dat zij in gemeenschap van goederen waren gehuwd. Uitgezonderd werden de onroerende goederen die zij al voor hun huwelijk in eigendom hadden. Ook de schulden bleven eigendom van de schuldenaar. De langstlevende kreeg het vruchtgebruik.
De nalatenschap bestond uit
Meubels en effecten en schuldvorderingen ƒ 1.911,93
Winkelwaren ƒ 2.937,46
Contanten ƒ 153,23
Dit totaal saldo ƒ 5.002,62
In het dorp Bocholtz een boomgaard en een huis en tuin ƒ 2.840
De helft van onroerend goed in gemeente Vaals dorp huis en erf, in
Mamelis een huis met erf en een schuur, boomgaarden en wei, hooiland, bouwland.
In Molenveld een stuk bouwland.
In Tolbersheide, ook een stuk bouwland.
In Korversberg, hakhout.
In Witten Rein, een stuk bouwland.
Morenkuil, hakhout.
Kerkveld, bouwland.
In Kerperbosch, Elzenbosch en Lotterendal, hakhout.
Laurensberg, weiland
De helft van de waarde is ƒ 9.593
Totaal 14.595,62
Schulden
Aan dokter Schmitz uit Vaalserquartier wegens geneeskundige bemiddeling aan de overledene van 4 november 1896 tot de sterfdag ƒ 64,50: de helft ƒ 32,25.
Idem dokter Vosen uit Aken ƒ 36, de helft ƒ 18.
Begrafeniskosten ƒ 369,83.
Bij elkaar ƒ 420,08.
Saldo ƒ 14.145,54
Berekening aan Johan Leonard Hubert Souren, oud 45 jaar 14145,54 x 4 x 13
ƒ 7371,28.
Voor de acht kinderen ƒ 6.804,26
Waarvan ⅛ ƒ 850,50
De echtgenoot is schuldig aan recht van successie 1% van ƒ 7.371.28 is ƒ 73,71.
Met 28 opcenten = samen ƒ 101,72
Leon verklaarde tevens: dat tot de gemeenschap geen actieve vordering behoort dat hij sedert de oprichting der zaak gedurig tegen contant geld verkocht en hoegenaamd niets op crediet geleeverd heeft, Hierdoor kan hij tegen lagere prijs verkoopen (…) en had geen bank te houden.
14 februari 1898: Johan Leonard Hubert Souren, koopman en weduwnaar wonend in Vaals, verkocht aan Jan Bierman, aannemer in Lemiers, bouwland in Lemiers dat hij geërfd had van zijn ouders voor ƒ 274,20.
15 september 1898: Bierbrouwer Pieter Auguste Hamers uit Vaals verkocht aan Leonard Souren, winkelier en herbergier in Vaals een perceel ,bouwland aan de Wittenrein 18 aren groot. Hij betaalde ƒ 205,32.
18 november 1898: Leonard Souren, koopman in Vaals verkocht aan de Kerk van Lemiers (pastoor Dohmen als voorzitter en Egidius Clignot als secretaris van het kerkbestuur) een stuk bouwland aan de Aken-Maastrichtersteenweg, tien aren groot voor ƒ 688.
4 oktober 1901: Willem Hendrik Wiertz, landbouwer in Harlis en Leonard Souren, koopman en grondeigenaar in Vaals ruilden grond met elkaar. Wiertz stond af in Vaals bouwland in het Mameliserveld 21 aren groot en een perceel bouwland naast dit perceel 9 aren groot. En Souren ruilde de volgende stukken
Bouwland in Mameliserveld 18 aren en een stuk ernaast van 10 aren.
Wiertz schatte zijn stukken land op ƒ 460 en Souren schatte zijn land op ƒ 450. Dus hij moest Wiertz nog ƒ 120 betalen maar Wiertz schonk hem die kwijt.
1903: Hij had (hadden) een huis op precies de grens bij Mamelis /Orsbach. Dat huis heette Gut Bergwiese. Op een gevelsteen uit 1903 staan hun namen. Later kwam hier een nertsfarm in. De stallen staan er nog van. Dit werd verkocht via notaris Cremers Gulpen op 2 december 1918: flink huis met stallingen fruitboomgaard en bouwland daarnaast alles langs den weg die de grens vormt. Dit pand zit vol blauwe klei ter diepte van 3 meter, zeer geschikt voor pannen- en steenbakkerij. Te aanvaarden 15 maart 1920.
1903: Openbare Verkoop
Op 28 februari 1903 plaatste notaris Moors een advertentie inde krant waarin hij een openbare verkoop op 3 maart 1903 om 3 uur in de herberg van Delahaye in de Nieuwstraat in Kerkrade aankondigde. Deze verkoop deed hij op verzoek van de erfgenamen Moll. In de verkoop was een stuk land aan de Akersteenweg tegenover de weg naar Strass dat 32 aren groot was en grensde aan het land van Wöltgens en Gier. Dit land kon eventueel ook in drie stukken verkocht worden. Mocht dat niet lukken dan werd het in één stuk verkocht.
De verkoopakte werd op 9 maart 1903 opgemaakt.
De comparanten waren allemaal kleinkinderen van het echtpaar Jan Willem Moll getrouwd met Maria Josepha Groneschild.
Dat waren:
1: Arnold Jozef Gier, winkelier in Kerkrade wonend aan het Mundgen als lasthebber (= iemand die iets voor een ander doet) en in eigen naam. Hij was lasthebber van:
A: Mathijs Jozef Rocks, landbouwer als man van Anna Maria Niesters. (Zij was een van de kleinkinderen)
B: Hubert Leonard Souren, winkelier in Vaals, als voogd over zijn kinderen en gehuwd met Maria Elisabeth Van Wersch (zij is ook een van de kleinkinderen): haar moeder was Theresia Moll, dochter van het eerder genoemde echtpaar.
C: Willem Hubert Van Wersch (de notaris schreef hun achternamen met een hoofdleter V), arbeider in Düsseldorf (broer van Maria Elisabeth),
D: Frans Willem Hubert Van Wersch, winkelier in Aken (idem),
E: Jozef Peschges, arbeider in Kerkrade (een van de kleinkinderen),
2: Willem Josef Saligers, arbeider in Kerkrade, in eigen naam en als lasthebber van:
F: Fritz Rott, arbeider in Keulen, gehuwd met Theresia Peschges (kleindochter),
G: Ulysse Radar, tuinier in Brussel en zijn vrouw Geertruida Peschgens (kleindochter),
Het stuk bouwland aan de Akersteenweg in Kerkrade werd voor ƒ 561 aan Willem Josef Saligers verkocht die al voor 1/12 deel eigenaar was.
Het betrof het overlijden van Jan Willem Frans Moll op 25 augustus 1901., zoon van het echtpaar Jan Willem Moll getrouwd met Maria Josepha Groneschild. Hij was ongehuwd en 73 jaar oud. In zijn overlijdensakte staat vermeld dat hij bij zijn neef Arnold Gier woonde. Die was winkelier in Kerkrade en 37 jaar oud.
Dat Arnold Gier zijn neef was klopt dus. Jan Willem Frans Moll was de oom van de hierboven genoemde familieleden.
Al op 28 december 1902 werden de machtigingen bij de notaris ingeleverd. Hierin stond vermeld dat zowel Arnold Gier a;s FRans Saligers, zwagers van de anderen waren.
1904-1915
21 april 1904: De erfgenamen Baumans verkochten aan Leonard Souren, winkelier in Vaals, bouwland in Voerendaal voor ƒ 390.
1911: Hij verkocht ook duivenvoer van het American Importing House waar Xavier van Wersch zijn naam aan verbonden had.
16 december 1911: Via (een advertentie vraagt hij een bakkersgezel. Zij hadden een handel in koloniale waren aan de Tentstraat 2, Vaals.
7 maart 1912: Nu stond in de vacature ook het loon vermeld: Flinke jonge gevraagd, ƒ 9 per maand.
1915: In het telefoonboek van Vaals van 1915 stonden 14 abonnees. Dit echtpaar stond erin als grossier met telefoonnummer 1.
1922 /1925: Akenerstraat 22
Leonard Souren adverteerde dat hij sinds 1883 hier in Vaals gevestigd is en in 1922 heeft hij een Wechsel- u Depostinenbank. Fremde Gelsorten zu den günstigen Tageskursen. Nummt Franken und Marken in Depot zu 6 % Jaheszinsen.
Hij vroeg op 18 mei 1925 een bouwvergunning aan voor het verbouwen van woon/winkelhuis, Akenerstraat 22/24. De architect was J. Lux uit Lemiers en de kosten bedroegen ƒ 11.898,06. Aan beide kanten van de middelste deur waren winkels. Het hele pand werd onderkelderd. Achter de winkels waren kamers en daarachter waren de keuken (1x) en twee waschkeukens. Boven de winkels waren drie kamers met daarachter links een kamer, dan een gang en rechts een keuken. In de achterbouw was op de eerste verdieping nog een keuken en een kamer.
Volgens de Bagviewer van het Kadaster is het pand 22 uit 1987 en 24 uit 1900. Nummer 24 bestaat niet meer, dat is nu 22a.
Tijdens de oorlog (1942) was dit het pand waar het distributiekantoor Kring Vaals zat.
In 1948 zat in dit pand café J. Hick
Bernardina Souren-Quaedvlieg, de vrouw van Leon’s zoon Gerard, verkocht tijdens een veiling op 15 september 1953 het pand Akenerstraat 22 dat een huuropbrengst had van ƒ 103,25 per maand.
In juni 1956 opende op Akenerstraat 24 horlogerie en juwelier S.G. Blondé.
Mei 1929
In mei 1929 overleden vader en zoon Gerhard op hetzelfde uur op dezelfde dag aan de koorts. De begrafenis van beiden vond plaats op 31 mei. Alleen hadden beiden op een ander tijdstip de lijkdienst.
Vader was lid van het kerkbestuur geweest en van de gemeenteraad. Hij werd 78 jaar. Gerhard Hubert Jos. Souren werd 39 jaar en was getrouwd met Philomene Bernardine Quaedvlieg. Zij woonden Tentstraat 2 in Vaals.
In juli 1929 ging de winkel door nu onder de naam Firma L. Souren-van Wersch, geleid door zoon Frans Souren.
Hij startte op 11 februari 1933 met een grossierderij in Koloniale Waren en een koffiebranderij. Ook ging hij door met het wisselkantoor.
Frans was in 1935 bij de oprichting van de Vaalser Karnevalsverein de president en de eerste prins. Zijn zoon Hasso was in 1948-1949 de eerste officiële prins van Vaals.
In 1936 had hij nog steeds telefoonnummer 1. In 1942 kreeg hij een boete opgelegd van ƒ 200 en sluiting van zijn winkel van acht maanden wegens het overtreden van het Prijsbeheerschingsbesluit. Hij verkocht kunsthoning voor ƒ 1.02 de kilogram terwijl de prijs ten hoogste ƒ 0.95 per kilogram mocht bedragen.
Na de oorlog adverteerde hij in het Vaalser weekblad dat hij weer geopend was. Winkeliers in rookwaren. Aan alle winkeliers in den Distributiekring Vaals breng ik ter kennis, dat mijne Tabaksgrossierderij thans weer geopend is. Levert dus Uwe toewijzingen weer bij ons in en U kunt van prompte bediening verzekerd zijn. Grossier in Tabaksfabrikaten Frans Souren, Vaals.
Frans stierf op 19 april 1952, 68 jaar oud. Hij liet vrouw (Hilde Neeser) en kinderen na. Hun zonen Hasso en Willy namen de zaak over en bleven de winkelnaam Frans Souren gebruiken. Willy overleed waardoor Hasso de nieuwe eigenaar werd. In 1958 bestond de zaak 75 jaar.
1958
N.V. Frans Souren te Vaals 75 jaar
Een feest voor de hele gemeenschap
Wat in een grote stad wellicht niet zo opvalt en betekenis heeft, kan in een kleinere gemeenschap het evenement van de dag zijn Dat zal men zondag a.s. in Vaals kunnen constateren, waar het 75-jarig bestaansfeest der N.V. Frans Souren een feest van de hele gemeente gaat worden.
Onze correspondent ter plaatse zond ons van de viering van dit feest een opgewekt voorbericht waaruit wel blijkt, welk een vooraanstaande plaats de jubilerende firma in het zaken- en gemeenschapsleven van Vaals inneemt.
Overeenkomstig de goede gewoonte zal de feestdag van de 75-jarige fa. N.V. Frans Souren te Vaals, kerkelijk worden ingeleid met een plechtige hoogmis tot dankzegging in de St.-Pauluskerk, welke opgeluisterd wordt door de M.Z.V. St.-Cecilia.
Dank zij de activiteit der jubilerende firma is gedurende vrijwel de gehele dag het Vaalser verenigingswezen actief om de gehele bevolking een gezellige en attractionele dag in jubileumssfeer te bezorgen. Muziek, zang, turndemonstraties, voetbal enz. vullen een rijk gevariëerd programma, dat zich tot de avonduren zal uitstrekken.
Zelfs de Vrijwillige Brandweer gaat het publiek vergasten op een „droge” demonstratie, welke vooral op paraatheid en kundigheid in het belang der bevolking is gericht. Kegelclubs laten de ballen rollen; Duivenverenigingen organiseren aparte wedvluchten; de windbuksverenigingen geven elkaar rendez-vous op ’t bondsfeest 1958 in het teken van het Sourens jubileum. Ook onze bejaarden-homes zijn niet vergeten; het M.Z.K. Liedertafel vergast de bewoners van het St.-Jozefgesticht Kerkstraat 8 en het Camillianenhuis Heuvel op een vocaal uurtje, waarbij eveneens voor een welkome verrassing zal worden gezorgd.
Vaals leeft zo op imposante wijze mee met het jubilerende bedrijf van de sympathieke Hasso Souren c.s. (de eerste Ulle-prins. in het elfjarige Völser Ullerijk) dat op woensdag 30 juli feest zal vieren in de meer intieme kring van zijn gehele bedrijfsgemeenschap.
De N.V. Frans Souren zag het levenslicht als gewone kruidenierswinkel. De grootvader der huidige firmanten, de heer Leon Souren-Van Wersch, zag na enkele jaren in het „Witte Paard” te Gulpen een winkel geëxploiteerd té hebben, meer en betere aspecten in de grensplaats Vaals, waar in die tijd de grenzen waren. In 1930 nam Frans Souren het toen reeds geweldig florerende bedrijf van zijn drie gebroeders Johannes, Gerard en Willy over.
Uit de familie-kroniek is wél het zeldzame feit te memoreren, dat de heer Leon Souren en zijn zoon Gerard in 1929 op dezelfde dag overleden en op dezelfde dag werden begraven. De heer Frans Souren was een bekende en algemeen geachte persoonlijkheid in en buiten het Vaalser gemeenschapsleven, evenals thans Hasso Souren. Ook was hij een grote promotor van het verenigingsleven, waaraan hij in velerlei vorm een actief aandeel nam. O.m. interesseerde hij zich voor het folkloristische aspect van de carnavalsviering.
Gelijk zich in de laatste jaren een ongekende invasie van Duitse kopers op Vaals en Zuid-Limburg richt, welke in het grensgebied een imponerende hausse in het zakenleven brengt, zo heeft Vaals deze ook in vroegere periode gekend, weliswaar ook afgewisseld met „magere jaren”.
De zaken op basis van internationale valuta, welke in het grensstadje Vaals een grote rol speelde -tot lange jaren na de eerste wereldoorlog waren de Nederlandse guldens bij de gewone Vaalser burger een vrijwel onbekende grootheid – inspireerde de oudste exploitanten van de jubilerende N.V, tot oprichting van een wisselbank. Deze was ’n belangrijk nevenbedrijf van de Sourens.
Bron: De nieuwe Limburger, 24 juli 1958
Afloop winkel Souren-van Wersch
Sinds 14 augustus 1970 was de winkel aangesloten bij de Centra markt. Vijf jaar later sloten zij zich aan bij Supermarkten Douven bv. In 1987 was de supermarkt aangesloten bij C 1000. Anno nu is het een luxe cadeauwinkel maar niet meer van Souren.
Klik hier voor de familie Souren in de Simpelveldse Tak.
3: Franz Souren
Oudste Nederlandse uit omgeving Aken 90 jaar
KERKRADE. 22 Mei (eig. red.). — Zondag vierde mevr. Souren-van Wersch van de Ellerstrasze te Burscheidt haar 90ste verjaardag. Daar mevr. Souren de oudste Nederlandse is in de kring Aken hebben het Nederlands consulaat en de Nederlandse kolonie deze dag niet ongemerkt voorbij laten gaan. Namens de Nederlandse consul heeft dr. mr. W. Schulgen haar in de middaguren bloemen en gelukwensen aangeboden. jaar en de oudste Nederlandse uit de omgeving Aken genoemd.