Genealogische website Warsage

hubert-van-wersch
Hubert van Wersch 1917-2007

Hubert werd als jongste kind van hoteleigenaren Jupke van Wersch en Anna Wark in 1917 geboren. Hij koos voor het leraarschap Duits, Frans en geschiedenis. Daarnaast was hij de amateur historicus van Simpelveld. In twee tijdschriften, het Land van Herle en in De Bongard schreef hij veel over de historie van Limburg en Simpelveld.

1938: Hij behaalde zijn hoofdakte in Roermond. Hij was nu bevoegd om les te geven en verhuisde in januari naar Heerlen.
1940: Hij werd benoemd tot onderwijzer aan de R.K. Bijzondere Jongensschool in Schimmert.

Hubert van Wersch
1978

1941: In augustus 1941 slaagde hij voor examen Hoog Duitsch als leraar Lager Onderwijs. In de krant stond zijn naam als H.R.J.J. van Wersch.
1959: Als leraar aangesteld aan de u.l.o. van Spekholzerheide. Deze school was net aan de St. Martinusstraat gebouwd. Later werd dit de Pius XII mulo en daarna het Sancta Maria college.
1978: Hub (Hoebet) organiseerde in 1978 een grote familiereünie in hotel Maxime in Simpelveld. Klik  hier (onder aan de pagina).
1984: Hij wilde samen met mijnbeambte Hub Faymoville documentatie verzamelen over de politionele acties in Indië waarbij dan specifiek de soldaten uit Simpelveld beschreven zouden worden. Beiden waren bijna 40 jaar geleden voorzitter en secretaris van het Simpelveldse Thuisfront dat voor de jongens in Indië werkte. Ze kwamen tot tachtig Indiëgangers, samengesteld uit stoottroepen, oorlogsvrijwilligers en dienstplichtigen. Het is niet tot een publicatie gekomen.

Bij zijn overlijden in 2007 verschenen er twee artikelen waarin zijn leven werden gememoreerd. In het Land van Herle verscheen het volgende artikel:

In memoriam: Hubert van Wersch (1917-2007)
Door Luc Wolters

hub van werschOp het gedachtenisprentje, waarvoor Hubert van Wersch zelf een tekst had geschreven, kijkt hij nog één keer om en dankt de Heer voor het mooie leven, dat Hij hem had geschonken. Een leven van ruim negen decennia, een goed gevuld arbeidzaam en behulpzaam leven. Hij ziet terug op een zorgeloze jeugd met goede ouders, prijst zich gelukkig met een lang en gelukkig huwelijksleven en met een rijke schare kinderen, kleinkinderen en achterkleinkinderen.

 

Hubert Nic. J.J. van Wersch werd op 7 juli 1917 geboren als telg uit een familie met eeuwenoude banden met Simpelveld, die bestuurders, notabelen en ondernemers had voortgebracht. De aandacht voor genealogie zou hem een leven lang vergezellen. Hij werd onderwijzer te Schimmert [1938-1946] en huwde in 1941 met de Simpelveldse Lieske Coenen. In Schimmert werden de eerste twee van vier kinderen in totaal geboren. De derde spruit vernoemde hij naar de kerkpatroon van Simpelveld en Schimmert, de Heilige Remigius. Na de oorlog werd Hubert van Wersch aangesteld aan de R.K. Jongensschool te Simpelveld, waarna hij sindsdien in de volksmond ‘d’r Meester’ genoemd werd. Hier onderwees hij tot 1959 velen en spoorde hen met verhalen aan tot interesse voor de lokale historie. 

 

Hierbij vulde hij de regionale lacunes aan, die de gewone geschiedenisboeken ontsierden. Die besteedden in zijn ogen veel te veel aandacht aan de Nederlandse geschiedenis, terwijl Limburg er in die uitgaven bekaaid afkwam. Vervolgens doceerde Van Wersch tot 1976 geschiedenis, Duits en Frans aan de Pius xii Mulo in Kerkrade-West en het Zuidlimburgs Avondcollege [Bernardinus] te Heerlen.

Hubert van Wersch had zijn hele leven al interesse voor de lokale historie. Hij kende immens veel feiten, wetenswaardigheden, families en achtergronden uit Simpelveld en omgeving en schepte er behagen in ze te combineren met gebeurtenissen en uitvindingen, die de wereldgeschiedenis mede bepaalden

Land van Herle
Op uitnodiging van de Heerlense stadsarchivaris Van Hommerich sloot hij zich in 1948 aan bij de Historische Werkgroep voor het Land van Herle. Dit lidmaatschap nodigde uit tot een aantal historische artikelen, zoals over het Simpelveldse parochiejubileum in twee delen [1953] en over de beide kloosters van de zusters van het Arme Kind Jezus [1978] en de paters van de Plaar [1984]. 

 

Dat Van Wersch’ interesse de historie van Simpelveld in het bijzonder gold, was evident, het ontbrak hem alleen aan een podium om dit op locaal vlak met anderen te delen. Dit terwijl de onderwijzer en pedagoog zich bij uitstek een vraagbaak toonde voor alle geinteresseerden. Zo had hij in 1948 al in de Dorpsbode een vervolgverhaal over de historie van het kloosterstadje laten verschijnen. 

 

In 1970 ondersteunde hij Huub Franssen bij de samenstelling van het boekje Van Semplevei tot Simpelveld, terwijl hij het jaar daarna zelf het boekje Simpelveld in oude Ansichten verzorgde en in 1984 het Schoolfotoboek publiceerde, waarbij de verwoede speurder gepoogd had de vele namen bij de klassenfoto’s te voegen. Een kleine doorbraak om met anderen op dit vlak iets te realiseren, was de organisatie van de fototentoonstelling, die in navolging van Bocholtz ook in Simpelveld gerealiseerd werd met meer dan 1.500 fotogenieke kiekjes uit vervlogen tijden. Simpelveld keek z’n ogen uit en er kwam een vervolg, toen het comité, waar Hubert van Wersch uiteraard ook deel van uitmaakte, in 1981 het gedocumenteerde fotoboek Oad Zumpelveld het levenslicht liet zien.

Na enkele geslaagde avonden over de dorpsgeschiedenis werd in 1986 het idee opgevat een heemkundevereniging te starten, voor Bocholtz en Simpelveld samen. De gemeente gaf groen licht en het daaropvolgende jaar passeerde de notariële akte van De Bongard, zoals de nieuwe club gedoopt werd, waarbij Hubert van Wersch als eerste voorzitter te boek staat, nog datzelfde jaar opgevolgd door achterneef mr. Marcel van Wersch. Enkele jaren later werd met de schoolfoto’s van Van Wersch een hernieuwde schoolfoto-expositie gehouden. 

 

De start van het tijdschrift De Bongard gaf Hubert van Wersch volop de gelegenheid de in de loop der decennia vergaarde documentatie over tal van onderwerpen te bundelen in losse artikelen. Hij schreef tal van stukjes, onder meer over het postkantoor, de start van de bank, een aparte uitgave over de legendarische ‘gouden’ burgemeester Brand, uiteraard over de school, de vroedvrouw, de straatverlichting en ga zo maar door. Onuitputtelijk leek zijn stroom aan gegevens. 

 

De verdiensten van de betrokken amateur-historicus bleven niet ongelauwerd: in 1992 werd hij bij gelegenheid van het lustrum van De Bongard benoemd tot eerste erelid. Het levenseinde leek ondanks de hoge leeftijd nog niet in zicht. De bejaarde Van Wersch, hoewel enigszins verstrooid, dat echter meer geaardheid leek dan door ouderdom opgedrongen, bleek behept met een grote feitenkennis. Schertsend wanhoopte hij weleens dat hem namen of jaartallen ontschoten waren, maar was ook getroost met de lavende woorden dat dit bij iemand van zijn leeftijd niet onoverkomelijk was.

 

In 2001 ontviel hem zijn echtgenote Lieske, waarmee hij eerder dat jaar zestig jaar getrouwd was. Hubert moest zonder haar verder, hoe zwaar hem dat ook viel. Hier slaagde hij wonderwel in, zodat hij tot het laatst actief en mobiel bleef, en present was bij vergaderingen, bijeenkomsten en lezingen. Op 7 juli van dit jaar [07.07.07] vierde hij zijn negentigste verjaardag. De woonkamer puilde uit met kaartjes, bloemetjes en flessen wijn. Echter, op 24 oktober – de sterfdag van zijn vrouw – verwisselde Hubert van Wersch het tijdelijke met het eeuwige. Op zaterdag 27 oktober namen velen van hun familielid, hun meester, dorpsgenoot of collega-heemkundige afscheid in de St.-Remigiuskerk. Een heemkundige van formaat is niet meer, iemand die met expertise de heemkunde al bedreef, lang voordat een vereniging op dit vlak door hem in het leven werd geroepen. Zelf groet hij op zijn gedachtenisprentje ten afscheid: ‘Leef Zumpelveld adieë’.

bron: Land van Herle 2007

1936

hub van werschZijn ouders, Jupke en Anna van Wersch-Wark hadden in de dertiger jaren een bioscoop in Simpelveld. Toen Hub 18 werd, in 1936 werd hij lid van de Bioscoop bond.

1939

huub van wersch

Tijdens het schooljaar 1939-1940 werd van de eerste klas deze foto gemaakt op de jongensschool in Simpelveld met leraar Huub van Wersch als leraar.

hub van wersch
1941: Huwelijk van Hub van Wersch met Lieske Coenen. Naast de bruid staat zijn broer Maxime. zus Tonia staat rechtsboven. Leo/Leike staat rechts midden en moeder Anna Wark zit naast de bruid.
hub van wersch Lieske Coenen
Hun eerst geborene

1940-1944

Simpelveld, 16 september 1944
Uw zus en mijn kind, dat is mijn vaderland

 

Hubert van Wersch heeft in zijn leven ongetwijfeld veel geluk gehad. Als zoon van hotel- en caféhouder Van Wersch, die verder levensmiddelen verkocht, brood bakte, de plaatselijke bioscoop runde en als dirigent de Simpelveldse harmonie leidde, groeide hij op te midden van het culturele en sociale gebeuren van zin woonplaats. Hij was vrijgesteld van militaire dienst in verband met broederdienst en als onderwijzer was hij in de oorlog vrijgesteld van de gevreesde Arbeitseinsatz.
Zijn interesse in de achtergronden van de gebeurtenissen, die zo’n onuitwisbare stempel nalieten op miljoenen mensen, is groot. Hij heeft er immers met zijn neus vlak bovenop gezeten. Niet alleen als ooggetuige van de tweede wereldoorlog, maar ook uit persoonlijke betrokkenheid. Hij is immers getrouwd met Lieske Coenen, de zus van Sjeng Coenen, de verzetsman, die vlak voor de bevrijding zo tragisch aan zijn einde kwam. Hubert was 23 en ongetrouwd bij het uitbreken van de oorlog.

 

“Toen Duitsland Polen binnenviel, wilde niemand nog geloven dat Nederland ooit betrokken zou raken bij het wereldgebeuren.” Ook toen Hubert zijn eerste aanstelling kreeg in Bleyerheide, Kerkrade en daar net aan de andere kant van de Nieuwstraat de bouw van de Siegfriedlinie met eigen ogen kon aanschouwen, wilde hij niet geloven in de vijandige bedoelingen van de Duitsers.

“Wij kwamen in in die tijd vaak in Aken. In 1934 was ik als 16-jarige geopereerd door dokter Goldschmidt, een joodse arts. Hij kwam aan mijn bed staan en was heel stil. Mijn moeder werd bang dat er iets mis was gelopen tijdens de operatie en vroeg wat er aan de hand was. Toen vertelde hij dat zijn zoon die morgen was opgepakt. Maar wij trokken daar verder geen conclusies uit. Later zag je overal de bruinhemden lopen en kon je beter verklaren wat er die dag met dokter Goldschmidts zoon was gebeurd.”

 

Simpelveld was altijd een Duits georiënteerd dorpje geweest. Dat bleek ook bij de uitslagen van de laatste verkiezingen voor de oorlog. Daarbij stemde maar liefst 8% van de bevolking NSB. “Bovendien: Duitsland imponeerde. De economische vooruitgang kon je zien. De organisatie van de Olympische Spelen in 1936 was perfect. Daarnaast voerde Duitsland als eerste land officieel vakantie in.”
Op 1 januari 1940 kreeg Hubert van Wersch zijn vaste aanstelling in Schimmert, een plaatsje van tweeduizend zielen. Hij woonde in bij mensen in Klein Haasdal en gaf met veel plezier les aan de eerste klas. Zijn hoofdakte had hij reeds op zak, maar hij studeerde verder, namelijk Duits.

 

“Op 10 mei 1940 was Nederland slecht voorbereid op een Duitse inval. We dachten dat de vliegtuigen ‘s nachts richting Engeland vlogen. Veel soldaten waren op Pinksterverlof. Toen er vanuit Beek militaire auto’s aankwamen met oranje doeken op de motorkap gespannen, dachten we allemaal dat het Nederlanders waren en zwaaiden we hen vrolijk toe. Pas toen ze de weg vroegen, bleken het Duitsers te zijn. Je had niet eens de tijd gehad om je te realiseren dat het oorlog was.”
Er vonden die dag geen lessen plaats en dus maakte Hubert zich per fiets op om naar Simpelveld te gaan.
“Om tien uur ‘s morgens kwam ik daar aan. Hier stond alles gereed voor de Pinksterkermis. Maar de kermis was afgelast en de kermismensen hebben vier jaar lang niet mogen rondreizen. Een divisie cavalerie reed door het dorp. We rekenden uit dat deze divisie van tienduizend man, als ze twee aan twee reden, tot in Aken een rij moest vormen.
Een mark was toen 75 cent waard. Maar dat weerhield de Duitsers er niet van om vrijwel de gehele voorraad uit de winkel op te kopen.”

 

Veel vertrouwen hadden de Simpelveldenaren niet in het Nederlands leger. Er circuleerden grappen als: “Hitler belt de koningin op met de vraag of hij tanks van het leger mag lenen. ‘Natuurlijk,’ antwoordt de koningin,’ één, twee of alle drie??
Op 16 mei stond Hubert te kijken naar de lange rij voorbijtrekkende soldaten. De mensen waren toen boos en teleurgesteld over het vertrek van de koningin naar Engeland. “We voelden ons in de steek gelaten.”
Een andere toeschouwer zei: “Kijk eens naar dat materiaal. Daar kan niemand van winnen.”
Daarna ging het leven in zowel Schimmert als in Simpelveld zijn gangetje.

 

Hubert studeerde Duits en kreeg te horen dat zijn examen op 13 augustus 1941 zou plaatsvinden, een dag na zin huwelijk met Lieske. “Er veranderde niets aan de inhoud van de studie. Er werden wel wat boeken verboden maar daar had je voor de akte L.O. nauwelijks last van. Niemand keek je er verder scheef op aan dat je de taal van de bezetter bestudeerde. Ik kon het examen wel later doen maar ik had geen zin in om een half jaar langer over de studie te doen. Dus trouwden wij om half tien en brachten de nacht door in een hotel in Den Haag, waar het examen zou plaatsvinden. Van de huwelijksnacht is door her vreselijke afweergeschut van de Duitsers op Engels vliegtuigen niet veel terechtgekomen.”

 

Na het examen at het kersverse paar iets in een Haags restaurant. “We hadden een tafeltje aan het raam en keken uit op een brede straat. Er verschenen echter enkele kinderen aan het raam, die met uitgehongerde gezichten en hun neus tegen het raam gedrukt kwamen bedelen om wat eten. Ik kon het bord zo aan hen geven,” vertelt Lieske. Daarna bezochten de twee Huberts broer in Amsterdam. “Die had primula’s in huis en Lieske reageerde daar allergisch op. We gingen op zoek naar een dokter en trokken door het centrum. Daar was toevallig een manifestatie van de NSB aan de gang. Veel geschreeuw en mensen in uniformen. Dat maakte toen grote indruk.”

 

Inmiddels waren de broers van Lieske in Simpelveld begonnen met ondergronds werk. Sjeng was drukker en vrijgezel en kon zelf zijn tijd indelen. De eerste wapenfeiten werden behaald met het helpen van de vlucht van Franse krijgsgevangenen. “De motivatie voor zijn verzetswerk haalde Sjeng uit zijn diensttijd. Hij had in Leiden gezeten tijdens de inval van de Duitsers, maar hij heeft nooit tegen een Duitse soldaat gevochten. Hij zei dat de NSB-ers hen beschoten en dat hij dat zo erg vond.” In Simpelveld kwam hij via zijn clandestiene slachtwerk bij boeren in het illegale circuit terecht en slachtte ook voor onderduikers.

 

Hubert: ”Ja, ze vroegen weleens of ik wilde meedoen, maar dan zei ik: ‘Jouw zus en mijn kind, dat is mijn vaderland.’ We ondersteunden ze wel financieel.” Het eerste kind van het echtpaar werd geboren in 1942. “Er was niet veel te krijgen. Aardappelmeel, ontbijtkoek, kaas en vele andere dingen maakten we zelf. We kochten de laatste kinderwagen in Geleen. De kinderuitzet hebben we gemaakt van lakens.”
Het grootste wonder, zei men toen, was met benzine en een wollen lap een vetvlek wegwerken.

 

Op 5 oktober 1942 was Lieske in de achtste maand.
Het echtpaar zat in Schimmert in de woonkamer en had bezoek. “Om tien uur ging het luchtalarm. Het echtpaar op bezoek zei: We moeten naar huis, want de kinderen zijn alleen. Toen we buiten kwamen, zagen we dat de hemel rood was. We vluchtten de kelder in.” Schimmert werd zwaar getroffen: acht grote bommen en zesduizend brandbommen kwamen neer. “De schoonzus van onze huisbaas en haar dochtertje zijn in Aalbeek bij de instorting van hun kelder overleden.”
De school was kapot, de kerk beschadigd en verschillende huizen lagen in puin. Wonder boven wonder waren er in Schimmert zelf geen slachtoffers.
In april 1943 vielen er ook op Klein Haasdal bommen.
Enkele huizen werden geraakt, mensen werden gewond. “Bij ons in de tuin viel een zogenaamde blindganger. Een paar maanden later kwamen ze die pas demonteren, terwijl wij de hele tijd gewoon de was in de tuin bleven ophangen.”

 

Hubert van Wersch hield op een grote kaart bij hoe de geallieerde opmars verliep. Hij beluisterde radio Oranje bij een collega die zijn apparaat in de muurkast van de slaapkamer verborgen hield. “De uitzendingen begonnen allemaal met de eerste tonen van de vijfde symfonie van Beethoven. Wij hoorden hoe ze vooruitkwamen in Rusland en Italië. Deze collega hield ook zes weken lang een Canadese piloot in zijn huis verborgen. Wij maakten van de gelegenheid gebruik om ons Engels op te halen. Op 5 juni kwam Rome in geallieerde handen. Toen op 6 juni 1944 de invasie in Normandië kwam, leek dat niet meer dan logisch. We waren in opperbeste stemming. De bevrijding zou niet lang meer op zich laten wachten.” Op 18 juli overleed een oom van Hubert van Wersch, nadat hij op het station van Maastricht onwel was geworden. Op 22 juli zou hij worden begraven.


Op 21 juni was de zogenaamde Klap van Weert waarbij tijdens een bijeenkomst van de LO-Limburg afdelingsleider en gemeentelijk ambtenaar in Simpelveld Jacques Knops werd opgepakt, samen met andere kopstukken van het verzet. Sjeng Coenen kwam daardoor aan de leiding van de verzetsafdeling ter plaatse te staan. Hij wist echter dat hij zeer op zijn hoede moest zijn, in verband met de arrestatie van de andere leden.

 

De overleden oom was vrijgezel en zou derhalve door de vrijgezellen van Simpelveld ten grave gedragen moeten worden. Ook Sjeng Coenen kreeg de uitnodiging mee te dragen maar hij weigerde in verband met zijn eigen veiligheid. De harmonie, die eigenlijk verboden was, speelde tijdens de begrafenisplechtigheid. Deze oom, nonk Leo voor het hele dorp, had praktisch alle leden van de harmonie opgeleid.

 

Tijdens de begrafenis deden de Duitsers onder aanvoering van Nitsch en Ströbel een inval in huize Coenen. “Sjeng zag kans op tijd het huis te verlaten. Maar hij hoorde ze te keer gaan en wilde er schietend op afgaan. Alleen zou dat weer nieuwe doden tot gevolg hebben gehad. De Duitsers haalden alles overhoop en vonden in de brandkast van de familie ‘Mein Kampf’ van Hitler. Daarna waren ze wat milder gestemd. Hoe dan ook. Sjeng was de dans ontsprongen, maar hij was gewaarschuwd.”

 

In juli nog kwam een pater van Wittem vragen of Sieng niet een plekje kon vinden voor een overgelopen Duitser. “D’r betste Pruus hat ee peed geklauwd”, antwoordde Sjeng. Gelukkig maar want even later bleek dat deze Duitser het verraad pleegde voor de Klap van Wittem op 22 juli, waarbij de afdeling Gulpen van het verzet zo goed als opgerold werd.
Huub Houben, kapelaan te Epen en neef van Lieske, werd daarna opgepakt. Eén ding was zeker: Sjeng moest onderduiken.

 

Schoonbroer Lei zou op 23 augustus gaan trouwen. Voor Hubert betekende dit dat hij naar Simpelveld kwam om de feestelijkheden bij te wonen. “Ik fietste van Schimmert over Kunrade en daar liep ik toevallig Sjeng tegen het lijf. Hij zat daar ondergedoken op een boerderij. Ik had een zak pruimen bij me en die heeft hij half leeggegeten. Ik vroeg: ‘Waar zit je ergens?’ en hij antwoordde: ‘Ergens in Nederland.’ *Kom je niet naar de bruiloft?’ “Nee,’ antwoordde hij, ‘en als er oploopjes komen, zorg dat je uit de buurt blijft.’

 

De bruiloft vond plaats ten tijde van de Duitse terugtocht. Overal zorgden mensen ervoor dat ze zuinig leefden. De boeren schenen echter geen last van schaarste te hebben. “Op die bruiloft in Eys was alles, want Lei trouwde met een boerendochter. Wij hadden honger en zorgden dat we nog eens goed aan onze trekken kwamen.”

 

Lieske was hoogzwanger van haar tweede kind.
“Bijzonder in Eys was een schuilkelder van zeker twee kilometer lang, die een bezichtiging waard was.” De feestelijkheden verliepen in allerbeste stemming.
Op 3 september bezochten Sjeng Coenen en Joep Francotte Lieske in Schimmert. Lieske: “Ze waren zeer nerveus. Ze hadden de haren geverfd en droegen brillen. Ik vroeg of ze koffie wilden en een stukje vlaai. ‘Nee dank je.’ zeiden ze. ‘we hebben net biefstuk gehad.’ Ze wilden terugkomen om ons bonnen te geven. Ze liepen de gang uit en wilden sigaretten opsteken. Daarbij vielen er enkele op de grond. Ik kon zien hoe nerveus Sjeng was en vroeg: “Waarom stop je niet?’ Hij keek me aan en zei: ‘Ik kan niet.’ Hij moest door.

 

In de verwarring van Dolle Dinsdag, op 5 september, zagen de mannen van de ondergrondse kans de gevangenis in Maastricht te overvallen en alle gevangenen vrij te laten. “Daarom waren ze zo nerveus geweest natuurlijk, maar dat wist ik later pas. Hij had beloofd die dag langs te komen, maar hij verscheen niet. ‘s Avonds in bed zei ik tegen Hubert: ‘Ik denk dat hij ergens dood langs de weg ligt.” Hubert stelde me toen gerust. ‘Maak je niet teveel zorgen.”

 

Die dag moesten de verzetsmannen bij een boer in Ulestraten auto’s weghalen, zodat die niet in Duitse handen zouden vallen. Ze reden de auto’s het bos in en liepen terug om nog iets aan de boer te betalen. In de tussentijd waren echter al Duitse soldaten gearriveerd. Die waren doodmoe van een achtervolging door de Armée Blanche en bekeken de drie mannen met de nodige achterdocht. Een van hen zag kans zich bijtijds uit de voeten te maken.
“Was kommen Sie hier tun?” “Kartenspielen,” luidde het antwoord. Daarop vroegen de Duitsers aan de boer of hij de twee achtergebleven mannen kende. De boer was zo bang dat hij ontkende. Ze werden gefouilleerd en daarbij ontdekten de Duitsers de revolver van Sieng. Die avond werden ze naar Valkenburg afgevoerd, aan elkaar vastgebonden en met nekschoten op de Cauberg van het leven beroofd. Om hun lichamen bonden de Duitsers borden met het opschrift:
Terroristen.

 

Maar daar wisten Hubert van Wersch en Lieske nog niets van toen zij op 8 september door iemand van de melkfabriek in Schimmert aan de telefoon werden geroepen. Ze hoorden alleen dat Sjeng was opgepakt en dat de familie probeerde hem vrij te krijgen. “We maakten ons op om naar Simpelveld te vertrekken.”
Die dag werd echter bekend gemaakt dat de bewoners zich moesten melden voor het maken van loopgraven. “Ze belden overal aan en vroegen naar de man. Zo heb ik de hele zaterdag in de bietenkelder onder de schuur gelegen. Maar ’s zondags hield ik het niet langer en vertrokken we naar Simpelveld. Op Ubachsberg hielden twee Duitsers ons aan die zeer geïnteresseerd waren in onze fietsen. Gelukkig kregen ze medelijden met de zwangere Lieske en lieten ons doorgaan.”
Bij aankomst in Simpelveld hoorden we het volledige droevige relaas van Sjeng. De begrafenis zou op de elfde zijn.

 

“In Simpelveld werden toen ook al razzia gehouden. Ze stonden gewoon bij de ingang van de kerk en haalden de mannen eruit. De begrafenis vond plaats met zo’n zes-, zevenhonderd vrouwen en maar drie mannen. Ik heb toegekeken vanaf de kerktoren. Het was hartverscheurend.”

 

Vanaf die dagen werd her gevaarlijk in Simpelveld. De mensen brachten de meeste tijd door in de kelder en baden om een goed einde. “Op donderdag 14 september belden we vanuit de zaak naar beschuitfabriek Nora. We hoorden dat de Amerikanen waren gearriveerd en dat iedereen chocolade en sigaretten kreeg. Voor hen was de oorlog voorbij. Die dag zagen wij ook voor de eerste keer d’r dreuvige, het verkenningsvliegtuigje van de Amerikanen. Maar van de bevrijders was nog geen spoor te zien.”

 

Op 15 september ging de spoorbrug de lucht in. De inwoners werden gelukkig op tijd gewaarschuwd zodat ramen en deuren opengezet konden worden. “Ik liep net in het gangetje en vlak voor me viel een groot raam neer. Een stuk ijzer van wel vijftien kilo kwam in de tuin terecht.”
De Duitsers hadden zich op zaterdag 16 september vrijwel geheel teruggetrokken, maar de Amerikanen. hadden zich nog steeds niet laten zien. “Pas tegen half acht kwamen drie jeeps Simpelveld binnengereden. Ik heb op de klok gekeken hoe laat het was. Ze werden door honderden mensen toegejuicht. Het enige klokje in de kerktoren begon te luiden. Voor de Simpelveldenaren reden genoeg om te vieren, we waren immers bevrijd. Overal hingen de mensen het rood, wit, blauw uit de ramen. Maar de pastoor adviseerde hen de vlaggen weer binnen te halen. ’t Was nog te vroeg. Wie weet kwamen de Duitsers nog eens terug.
Pas de volgende ochtend om half tien kwamen de honderden Amerikaanse infanteristen in twee rijen aan weerszijden van de Nijswillerweg gelopen. Maar ze bleven niet hier. Ze liepen direct door de Rolduckerweg op. De kinderen kregen wel wat chocola, maar ze hadden dat spul nog nooit geproefd en vonden het niet eens lekker.”

Ook in Simpelveld vierde de bevolking de bevrijding niet alleen met uitingen van plezier; zij koelde haar woede op alles wat Duits was en ermee te maken had gehad.
“Op 18 september was de begrafenis van Gerrit Didden die door een granaatscherf in Heer-Maastricht dodelijk getroffen was. Op weg naar het kerkhof zagen we in de menigte enkele meisjes met kaalgeschoren hoofden lopen.”

 

Hotel-café Van Wersch diende enkele dagen lang ook als opvangcentrum voor de honderden evacués uit Kerkrade. “Op de kegelbaan, op het podium, overal rustten ze uit. Op het podium zaten wel twintig zwangere vrouwen bij elkaar.”

De meeste slachtoffers onder de burgerbevolking in Simpelveld vielen bij de beschietingen over en weer, toen het front aan de grens een tijdje bleef stilliggen, vlak na de bevrijding van het plaatsje. Een granaat trof een woonhuis en doodde vier mensen. Oorlogsgeweld overrompelt je, je kunt je er niet tegen verzetten.

 

In die dagen stond Hubert aan de Nijswillerweg te kijken naar de voorbijtrekkende geallieerde soldaten, samen met de man met wie hij vier jaar eerder de Duitsers had zien langs marcheren. Het materiaal van de geallieerden was duidelijk nog beter dan dat van de Duitsers eerder. “Ik vroeg hem toen: ‘Weet je nog wat je zei, vier jaar geleden, toen de Duitsers binnentrokken?’“

 

Bron met toestemming van de schrijver: Limburg bevrijd, Paul Weelen, Uitgave Van Geyt, 1995

1950

Huub was betrokken bij de soldaten in Nederlands Indië. In 1948 was de Stichting Katholiek (militair) Thuisfront opgericht met als doel geld in te zamelen om de jongens overzee en hier in actieve dienst financieel te helpen met onder andere kerstpakketten en andere zaken. Hij was bijvoorbeeld in 1950 voorzitter van het Limburgsch Thuisfront. In dat jaar kregen drie oud-soldaten het oorlogsherinneringskruis. De organisatie bestaat nog steeds, maar dan wel onder de naam Nationaal Katholiek Thuisfront.

1956

hub-1-febr-1956

De Onderwijzersbond bestond in 1956 alweer 60 jaar. Van het toenmalige bestuur werd een foto gemaakt. Hubert van Wersch staat als tweede van links. In 1971 bestond de afdeling Gulpen 75 jaar. De R.K. Onderwijzersbond voor het Bisdom Roermond werd in 1897 opgericht en de vermelding in het Staatsblad was in 1898. De Bond verzorgde destijds toneel en zang bijeenkomsten. Vlnr zittend: J. Philippens (secretaris), H. Wijnen (bondsvoorzitter), H. Ortmans (afd. voorzitter), W. Ramaekers (ere voorzitter).
vlnr staand: Th. van Enkelvoort, Huub van Wersch (leraar aan de Pius XII Mulo in Kerkrade), P. Lemmens, D. v.d. Krogt.

1978

Knietje
onderwijzer hub van werschTijdens de geweldige receptie ter gelegenheid van het afscheid van meester Hub van Wersch kreeg hij van welmenende vrienden een fonkelnieuwe fiets cadeau om daarmee een aankomend buikje te lijf te gaan. Hub beloofde de auto te laten staan en een trimtocht te ondernemen. Hij voegde de dag erna de daad bij het woord. Had hij dat maar niet gedaan. In zijn trimijver vergat hij, dat men niet ongestraft veertig jaar aan geschiedenis kan doen, daarbij de geest sterkend maar het lichaam vergetend. Per slot van rekening had hij van de ouden al kunnen leren  dat een geest pas gezond is als hij in een gezond lichaam huist. Jammer genoeg was hij dit vergeten. Nu zit hij thuis met een pijnlijke knie. Zijn vrienden zullen hem bij de fiets nog een trainingsschema na moeten leveren.

bron: Limburgsch Dagblad 1978

 

Foto: Hubert van Wersch was tussen 1959 en 1978 leraar aan de Pius XII mavo in Kerkrade West. Links zit hij, samen met dhrn. Geurts en Toussaint.

hubert-lim-dgbl-31-aug-1978SIMPELVELD- Hubert van Wersch  (61), de jongste telg uit het geslacht  van Wersch, dat ruim een eeuw geleden het bekende hotel Maxime, een bakkerij, winkel, slijterij en witte bioscoop in Simpelveld begon te exploiteren, gaat bij zijn afscheid op 1 september van de Pius XII-mavo te Kerkrade-West zijn 40-jarig onderwijsjubileum vieren. Tevens neemt  hij dan afscheid als leraar van het  Zuidlimburgs avondcollege te Heerlen. Dit gaat vrijdag gepaard met een  eucharistieviering welke om 14.00  begint, in de parochiekerk en een van  18 tot 19.30 uur durende receptie in  hotel Maxime, bij de kerk.


Hubert van Wersch is een zeer bekende persoonlijkheid in Simpelveld.  Hij geldt als de plaatselijke historicus,  die alles over het kloosterstadje weet. Velen die iets over het verleden van Simpelveld te weten willen komen, worden naar hem verwezen, zelfs door gemeenteambtenaren. Hij heeft door de jaren heen een uitgebreide documentatie aangelegd, met honderden foto’s, ansichtkaarten, krantenknipsels, bidprentjes enz. Hij schreef ook een boekje over Simpelveld en wil na  zijn pensionering beginnen met een biografie over het, in de Oostelijke Mijnstreek zeer bekende geslacht Van Wersch. Zijn werk was zijn hobby, want hij gaf, naast Frans en Duits, vooral geschiedenis. Aan het avondcollege uitsluitend geschiedenis. Hij is een vooraanstaand lid van de Historische Kring Land van Herle.

Hub van Wersch
De Limburger 1978

Hubert van Wersch uit Simpelveld
Afscheid na veertig jaar onderwijs

Simpelveld Vrijdagavond 1 september neemt de in Simpelveld geboren en getogen leraar Hubert van Wersch, na ruim 40 jaar in de onderwijswereld zijn beste krachten aan de opvoeding van de jeugd te hebben gegeven, afscheid.

In de eerste plaats van zijn collega’s van de Mavo Pius XII in Spekholzerheide, waarvoor hij in 1959 met de heren Toussaint, Nobel en Schröder het eerste onderwijsteam vormde. Verder ook van het Zuid-Limburgse avondcollege, waar hij tien jaar werkte.

 

 

De onderwijs carrière van Hubert van Wersch begon in 1938 aan de Broederschool van Molenberg. In 1936 had hij in Venlo zijn onderwijsdiploma en twee jaar later zijn hoofdakte behaald, later gecompleteerd met de L.O. akte Frans en Duits. Na een paar maanden aan de Mulo in Bleijerheide les te hebben gegeven, verhuisde de heer Van Wersch van 1940 tot 1946 naar de basisschool in Schimmert. Van 1946 tot 1959 gaf hij les aan de basisschool in Simpelveld, waarna hij definitief voor het vervolgonderwijs koos.

 

 

Bibliotheek
Meer dan 20 jaar was ook de eenzame werker in de plaatselijke bibliotheek, die alle bestuursfuncties in zich verenigde. Ruim 15 jaar had hij zitting in het afdelingsbestuur van de regio onderwijzersbond.

Zijn grote historische belangstelling blijkt uit een uniek archief, waarin juweeltjes van plaatselijke geschiedschrijving en documenten een plaats hebben gekregen. Eigenlijk was het daarom vanzelfsprekend, dat de Europese Bibliotheek in Zaltbommel voor de uitgave van een fotoboek over Simpelveld voor commentaar en oud-fotomateriaal bij de heer Van Wersch aanklopte.

Ook de documentatie over het plaatselijke verenigingsleven en gegevens over alle tot op heden bekende raadsleden, colleges en voorzitters van de gemeenteraad heeft hij bijgehouden.

 

Hubert van Wersch was ook een drietal jaren redacteur van de plaatselijke “Dorpsbode” die de abonnees en de meer dan 100 Simpelveldse soldaten in Nederlands-Indië van plaatselijk nieuws voorzag. “De Dorpsbode” slaagde er zelfs in om de bekende schrijver Toon Kortooms geregeld tot publicatie van een humoristisch stukje te bewegen.

Vrijdagavond van 18-19.30 uur krijgt iedereen de gelegenheid om in zaal Maxim tegenover de kerk afscheid van deze onderwijsman te nemen.

bron: De Limburger 30 augustus 1978.

1985

lim-gbl-12-febr-1985Verzameling van Hubert van Wersch nu in boek vastgelegd.  Historie Simpelveld in oude schoolfoto’s.

SIMPELVELD – ‘Domus Sapientiae, Domus Educatonis’. Dat betekent: ‘Huis van wetenschap, huis van opvoeding’ en het  stond op de grote gedenksteen boven de middendeur van de  oude jongensschool aan de Irmstraat in Simpelveld. De  school werd gebouwd in 1871 en genoemd naar koning Willem 111, in 1976 werd de school afgebroken. Meester Hubert  van Wersch stond hier aan school. Enkele jaren geleden werd  hij gepensioneerd, niet als ‘meester’ want uiteindelijk werd hij leraar aan de Mavo St. Pius in Kerkrade-West. Hij is de  plaatselijke historicus in Simpelveld en heeft veel belangstelling voor het onderwijs. Al heel wat jaren is hij op zoek  naar oude schoolfoto’s. Heel wat keertjes heeft hij het verzoek gedaan oude schoolfoto’s aan hem af te staan. Groot  probleem was het zoeken naar de namen van de kinderen die  op de foto’s staan.

 

Met behulp van het plaatselijke blaadje ‘Kloesterstedche’ kwam hij langzaam maar zeker, ook daar achter. Toen kwam Hubert van Wersch op het idee om van al die foto’s een boek te maken. Hij heeft dit idee inmiddels verwezenlijkt en nog voor carnaval komt het Simpelveldse schoolboek uit. De eerste foto van een klas genomen in Simpelveld dateert uit 1899. Keurig in  de houding staat een jongensklas van de Openbare School Simpelveld op de plaat. In het boek staan in totaal 139 van deze klassefoto’s, alsook foto’s van onderwijzers en de schoolgebouwen over een periode van ruim tachtig jaar. Het boek telt 173 bladzijden en werd gedrukt bij boekhandel/drukkerij Coenen  eveneens in Simpelveld. De belangstelling is zo groot, dat ruim de helft van de eerste oplage (500 exemplaren) reeds bij intekening werd besteld. Naast de foto’s in het boek, is er een uitvoerige historie-beschrijving  van het onderwijs en de scholen tot ver buiten Simpelveld in te vinden. Hubert van Wersch stelt: „De ontwikkeling van het onderwijs in het  hele land kunnen we in alle mogelijke vakliteratuur volgen, maar hoe moet men zich dat in een kleine plaats of regio voorstellen”? Jaren van onderzoek waren nodig, waarbij hij alle mogelijke boeken, werken, notulen van raadsvergaderingen, kranteknipsels, onderwijsakten etc. raadpleegde. Een schitterend overzicht van het onderwijs kwam aldus tot stand.

Zo kan men  lezen, dat in de middeleeuwen reeds onderwijs gegeven werd in  ‘Semplevei’. Het gebeurde door de  kerk. De staat bemoeide zich hier  niet mee in die tijd. De kapelaan of  de koster gaf in zijn eigen woning  les aan de kinderen. De eerste  school die Simpelveld kende  brandde rond 1600 af. Toen in 1794  de Fransen in Simpelveld kwamen  veranderde er veel. De bestuurders  van de gemeente moesten voor onderwijs gaan zorgen, er moest een  leerkracht worden aangesteld en  voor een gebouw gezorgd worden. Toen ging het onderwijs dus over  in handen van de overheid.  In een advertentie van 1863 kan men lezen dat een onderwijzer werd gevraagd voor Simpelveld,  waarbij de emolumenten op ongeveer 150 gulden per jaar werden gesteld. 

Benoemd werd de heer Verstraelen en aangezien hij de akte  van bekwaamheid in de Hoogduitse taal bezat, kreeg hij een jaarwedde van 300 gulden. Een halfjaar later werd een advertentie geplaatst waarin aannemers werden opgeroepen in te schrijven voor de  bouw van een school met aan de ene kant een onderwijzerswoning en aan de andere kant een gemeentesecretarie. Het geheel kostte 13.000 gulden, van het rijk werd  5.000 gulden gekregen als subsidie,  maar de rest moest de gemeente  opbrengen. Er werd een lening  aangegaan, waarbij het Clevensbos  te Bosschenhuizen als onderpand  diende. Er werd ook nog geld geleend van de heer Widdershoven aan de Dorpstraat.

 

Na de eerste officiële school aan de Dorpstraat  (het gebouw is er nu nog) en de  jongensschool die in 1871 klaar was, startten de zusters van het  Arme Kind Jezus in hun klooster met een meisjesschool. Dat was in 1878.  Van de klassefoto’s over ruim 80  jaar kan men de geschiedenis van een dorp door de jaren heen aflezen. Niet alleen van de kleding, maar ook van de steeds vriendelijker wordende trekken van de kinderen. Rond de eeuwwisseling  keek ieder kind nog ernstig, zelfs  zuur. In de jaren dertig kwamen de  eerste lachjes op de gezichten. Opvallend is ook dat vroeger door kinderen geen brillen gedragen werden, althans niet op de schoolfoto’s. Dat is nu even anders; een klassefoto uit 1967 toont een klas waarvan liefst 14 kinderen brildrager zijn.  

 

Hub van Wersch zegt zelf van zijn  boek: „Het was een langdurig en moeizaam werk. Maar zeker de  moeite waard. Weet je wel, dat oude vriendschappen hernieuwd  werden en reünies werden gehouden, door die oude foto’s”. Hubert van Wersch is een idealist die  geen geld wil verdienen aan het  boek, ondanks de vele honderden uren door hem hieraan besteed. Dat er een fraai batig saldo zal  zijn is nu reeds zeker. Van Wersch:  „Ik heb besloten, dat de netto-opbrengst voor de plaatselijke missionarissen is. Het geld gaat naar zuster Leonie Schluper in Indonesië, pater Jo Leferinck in Ghana en naar pater Leo Havenith in Brazilië, voor het ziekenhuis van hem”. Vanaf deze week is het Simpelveldse schoolfotoboek verkrijgbaar bij Boekhandel Drukkerij Coenen Kloosterstraat in Simpelveld. Het kost 19,50 gulden.

 

Simpelveld: De Dorpstraat in Simpelveld op een aantal jaren geleden genomen  foto Rechts op de hoek is het pand te zien waar  de eerste officiële  school van Simpelveld  gevestigd was. Links op de linkerfoto op de hoek het huis waarin het eerste postkantoor van Simpelveld te vinden was. Dat huis heeft  inmiddels plaatsgemaakt voor moderne winkelbouw.

bron: Limburgsch Dagblad, J.v.d.Heijden, 1985

oud simpelveld
1985
simpelveld nieuw
foto: Google Maps

1994

lim-dgbld-15-juli-1994

 

.

1998

simpelveldOud-leraar Hubert van Wersch
Verknocht aan Simpelveld
SIMPELVELD – Het begon allemaal op school. Hij liet zijn leerlingen oude foto’s meebrengen, hing ze op in de klas en vertelde erover. Zijn liefde voor geschiedenis is, naast die voor zijn vrouw, het allergrootst. Hij werd en wordt gezien als degene die alles afweet van de historie van zijn dorp Simpelveld.


Hubert van Wersch is tot 1976 als geschiedenisleraar werkzaam geweest. Nu is hij al twintig jaar met pensioen, maar heeft deze tijd niet stil gezeten. Zijn verzameling oude foto’s en ansichten van Simpelveld beslaat zo’n 350 stuks, naast 250 oude schoolfoto’s, Hij verzorgde in 1971 de foto’s van het boekje ‘Simpelveld in oude ansichten’, zoals uitgeverij Zaltbommel die voor diverse steden en dorpen samenstelde. Hij werd vaak gevraagd voor het houden van lezingen, hetgeen uiteindelijk resulteerde
in de oprichting van de Heemkundevereniging De Bongard met momenteel 250 leden.


Verdeeld over tien ordners zijn de foto’s op onderwerp gesorteerd en elk voorzien van gegevens zoals datum, onderwerp, namen van personen, etc. ..Het zou een (stukje tekst ontbreekt…)
enkele gegevens noteren, zoals de namen van de personen die op de foto’s voorkomen,” zegt Van Wersch. Hij is geen verzamelaar, die de rommelmarkten bezoekt om aan materiaal te komen. Integendeel, het materiaal wordt bij hem thuis bezorgd en iedere foto krijgt aandacht.

 

Hobby
,,Het is een hobby. Je moet het niet zien als een of andere tic, want in principe heeft elke mens de drang om iets ouds of dierbaars te bewaren. Geschiedenis spreekt mij aan; het was tenslotte mijn beroep. Daarnaast ben ik geïnteresseerd in archeologie en dan vooral die van onze omgeving. De sarcofaag van Simpelveld staat nu weer volop in de belangstelling”. Hij laat een foto zien die gemaakt is op de dag voordat de sarcofaag opgegraven zou worden. Je ziet mensen graven en poseren voor de fotograaf, niets vermoedend natuurlijk van hun aanstaande ontdekking. Zo’n foto is een juweeltje van een tijdsdocument. Zijn andere grote passie is de heemkundevereniging de Bongard, genoemd naar het kasteel in Bocholtz. Hubert van Wersch was in 1987 een van de me (stukje tekst ontbreekt)

 

ging,” vertelt Hubert, ,,in Simpelveld zijn ongeveer 100 verenigingen; waarvan de meesten in tweevoud bestaan, immers zowel in Simpelveld als in Bocholtz. Er zijn zelfs twee begrafenisfondsen en brandweerkorpsen.

Een van de doelstellingen van de heemkundevereniging is om de integratie van Simpelveld en Bocholtz te bevorderen. De Bongard is een vereniging van en voor de inwoners van beide kernen; er wordt geen verschil gemaakt. Een andere belangrijke doelstelling is om alles wat de moeite waard is om bewaard te blijven te verzamelen: dat varieert van een uitdrukking tot gereedschap”.

De gemeente verhuurde de vereniging een ruimte om de spullen op te slaan. Maar inmiddels kan men gemakkelijk een heemkundemuseum inrichten zodat iedereen de voorwerpen permanent kan bezichtigen. Naast het verzamelen verzorgt de vereniging ook maandelijks een lezing of excursie. Er wordt dialectles gegeven op een van de basisscholen en eens per jaar is er in Simpelveld en Bocholtz een dialectmis, die altijd druk bezocht wordt. Inmiddels heeft de vereniging drie boeken uitgegeven ~: het Sim (…)

 

men en beschreven alle in de dorpen  voorkomende wegkruisen. Ieder kwartaal geeft de Bongard ook een tijdschrift uit met artikelen over Simpelveld en Bocholtz in heden en verleden. (…) geleden, ontstonden tientallen reünies en daaruit vloeiden weer nieuwe vriendschappen voert. “Er zijn inmiddels al zoveel schoolfoto’s bijgekomen dat een nieuwe exposities gemakkelijk (…) en ander eens op touw te zetten en de bevolking een plezier te doen,” zegt Hubert.

Theo Thissen.

januari 1998

2000

gemeente simpelveldTwee oud-politici en ereburgers van Simpelveld stellen herinneringen te boek

‘Burgemeester besliste destijds”
SIMPELVELD – Het is verbluffend hoe goed ze zich jaartallen kunnen herinneren, in combinatie met personen en of gebeurtenissen in hun politieke loopbaan. Loopbanen van 29 jaar voor Ber Frijns {70) en liefst veertig jaar voor Karl Franssen (67), twee markante lokale oud-politici uit de gemeente Simpelveld.

Het idee om al die gebeurtenissen en jaartallen in boekvorm op te schrijven was van Ber Frijns. Met hulp van plaatselijk historicus en oud-geschiedenisdocent Hubert van Wersch. Hij leverde de nodige stemlijsten, verslagen en illustraties voor het boek uit zijn archief. Zo is de geschiedenis van Simpelveld gezien vanuit deze politieke partij vastgelegd.
Franssen en Frijns vormden in Simpelveld een gemeenteraadsfractie. Beiden werden -niet tegelijk – getroffen door een herseninfarct. Franssen stopte in 1988 en Frijns in 1995 als raadslid. Het nu voltooide boek, dat meer lijkt op een scriptie, omvat 166 bladzijden waarvan een gedeelte in gewoon handschrift is gemaakt, vanwege de authenticiteit. De prijs van 12,50 gulden is dan ook alleen ter dekking van de kosten.

Theo Thissen

12 januari 2000

2007

hub-v-werschIn memoriam Hubert van Wersch

SIMPELVELD De woensdag 24 oktober plotseling in Simpelveld overleden oud- leraar en amateur- historicus Hubert van Wersch (90) was een unieke persoonlijkheid, die én bij leerlingen én bij culturele verenigingen door zijn grote kennis, die hij met iedereen wilde deler, en zijn innemende karakter groot respect genoot. Onder massale deelneming werd zaterdagmiddag 27 oktober 2007 in de Simpelveldse H. Remigius parochiekerk voor hem een uitvaartdienst gehouden, waarna op Imstenrade de crematie plaatsvond.

 

“D’r Meester”, zoals Hubert van Wersch in de volksmond werd genoemd, was een geboren getogen Simpelveldenaar die op onderwijskundig en cultureel- maatschappelijk gebied veel voor zijn kloosterstadje heeft betekend. Van 1936 tot 1946 was hij onderwijzer te Schimmert, daarna vestigde hij tot 1959 zijn reputatie als geboren verteller en pedagoog aan de R.K. Jongensschool te Simpelveld. Alle Simpelveldse “jongens” van grosso modo boven de 40 moeten les van hem hebben gehad. In het derde part van zijn onderwijscarrière was Van Wersch tot 1976 docent geschiedenis, Duits en Frans aan de Pius XII Mulo te Kerkrade-West en aan het Zuid-Limburgs Avondcollege te Heerlen.

 

Hij was mede-oprichter van de bloeiende heemkundevereniging De Bongard in Simpelveld-Bocholtz voor welke Dialectgroep en verenigingsblad hij vele publicaties voor zijn rekening nam. Verder was de veelbelezen onderwijsman en amateur-historicus niet minder dan 70 jaar KOV-lid, lid van het Land van Herle en van Veldeke, van de Kath. Bond van Ouderen enz. Hij stelde twee boeken samen: het ‘Schoolboek Simpelveld’, en ‘Simpelveld in oude ansichten’. Voor het boek Van Wersch 800 jaar van Albert van Wersch nam hij het hoofdstuk over de Simpelveldse tak voor zijn rekening. Verder werkte hij o.a. mee aan diverse Simpelveldse publicaties. zoals aan ‘Van Simpelveld tot Semplevei’ van drs. Hub Franssen.

 

De locale en regionale historie (ook de genealogie) en de muziek hadden zijn grote en warme belangstelling. Op dat terrein was hij een open en veel geraadpleegde vraagbaak voor iedereen. Op de dag van zijn overlijden meldden zich nog (typerend!) twee personen aan zijn woonhuis in de Nieuwe Gaasstraat met een geschiedkundige kwestie. In Brussel had hij onder supervisie van o.a. Piet Stalmeyer in 1936 en 1937 twee pianodiploma’s behaald, welke liefde hij met wisselend succes aan zijn vier kinderen trachtte over te brengen. Op de lagere school was hij de eerste animator van muzieklessen en zangonderwijs. Van Wersch, die ook enkele Ward-diploma’s bezat, hielp in zijn jonge jaren uit als organist in Simpelveld, Eys en op de Huls. En bij de plaatselijke harmonie St. Caecilia beproefde hij een tijdje met minder succes een blaasinstrument. Voor de bibliotheek in het Parochiezaaltje verrichtte hij destijds veel vrijwilligerswerk.

 

Hij was een goede skater en hij doodde de rest van zijn vrije tijd o.a. met het ophalen van vele oude herinneringen en met biljarten met 60-plussers in het Simpelveldse SWOBS-home.
Een smartelijk verlies betekende voor hem het verscheiden van zijn echtgenote Lieske op 24 oktober 2001 met wie hij 60 jaar in de echt verbonden was. ‘Sindsdien was hij zijn maatje kwijt.’


Op zaterdag 07-07-2007 vierde hij in kleine familiale kring nog het bereiken van zijn 90 welbestede levensjaren, een zeldzaam kroonjaar! Hij ontving bij die gelegenheid vele cadeaus en felicitaties, waaruit de sympathie van velen bleek.
Moge hij ruste in vrede!

bron: tekst: Jeff Bonte, Simpelvelds weekblad D’r Troebadoer van 31 oktober 2007.

 

Hubert van Wersch schreef zeer veel historische artikelen. Zijn kinderen verzamelden alles en gaven in 2012 een boek met zijn artikelen uit: Artikelen die verschenen zijn in de Dorpsbode, het Land van Herle en heemkundetijdschrift De Bongard.
Zelf gaf Hubert de volgende twee boeken uit: Simpelveld in oude ansichten  en School Fotoboek. De heemkundige kring De Bongard heeft op haar website ook een speciale pagina aan Hubert van Wersch en zijn artikelen gewijd. Klik hier.

2012

Halverwege 2012 gaven hun kinderen de publicaties van hun vader in eigen beheer uit. Het is een dik boek geworden.

hubert van wersch simpelveldPublicatie van de artikelen van wijlen Hubert van Wersch nu in boekvorm verschenen.

Simpelveld- Hubert van Wersch was een historicus in hart en nieren,. Hij was voor velen een vraagbaak over zijn geliefde Simpelveld.
De bestudering van de lokale geschiedenis van Simpelveld en de genealogie van zijn voorvaderen waren zijn lust en leven. Vele uren bracht hij door in zijn werkkamer, achter boeken, tijdschriften en periodieken. Hij was zelf ook actief en schreef tal van artikelen en als “geboren” onderwijzer ging hem dan schrijven goed af.
Meteen na de tweede wereldoorlog begon hij ermee. Zijn artikelen verschenen in de toenmalige “Dorpsbode”. Ook was hij lid van het Land van Herle, en in hun verenigingsorgaan publiceerde hij ook.

Nadat zijn “vijfde kindje” nl. de heemkundevereniging de Bongard het levenslicht zag, werd hij heel productief. Na zijn overlijden in 2007 vatten zijn kinderen dan ook het plan op om de vele artikelen, die hij geschreven had, in chronologische volgorde te rangschikken. Als hommage aan hun dierbare vader zijn deze geschriften in boekvorm uit gegeven. Dat plan is nu gerealiseerd en het boek is voor belangstellenden te koop.
De kinderen van Wersch wensen u alvast veel leesplezier.

bron: 
Troubadour, 4 september 2012.

Klik hier voor Hubert van Wersch in de Simpelveldse Tak.

error: