Genealogische website Warsage

leike van wersch
1908-1976

Leo van Wersch werd  in 1908 in Simpelveld geboren. Zijn ouders bezaten toen het hotel Van Wersch aan de Kerkstraat. Opvallend was dat Leike (= Limburgs voor Leo of Lei) rood haar had. In 1923 begonnen zijn ouders met de Witte Bioscoop in Simpelveld in de zaal achter het hotel. Na de dood van zijn ouders, zijn moeder overleed in 1932, werd Leike in één klap directeur van een bioscoop.

In 1937 trouwde hij de Belgische Berthe Delhaye. Het bruidsmeisje op de foto is de vijfjarige Anne Therese Havenith, dochter van de zus van Leo: Tonia van Wersch die met was Jacques Havenith getrouwd.

 

Bij haar ondertrouw woonde Berthe aan de Avenue de la Gare 17 in Welkenraedt. De kerkelijke inzegening was in Welkenraedt op 2 juni 1937. Leike liet als toekomstig adres in de krant zetten : Simpelveld Witte Bioscoop.  Zij kregen vijf kinderen.

 

Leike was een levensgenieter die zaken doen minder vond maar contacten met mensen juist zocht. Zijn dochter zei eens over haar vader: Wanneer onze pap wekte, waarschuwden de mensen geschrokken de politie. bevestigde hij een schilderijtje aan de muur dan lagen ’s anderdaags de lijst en spijker op de vloer.

In zijn jongere jaren maakte hij graag muziek, soms samen met zijn oudste broer Max. Leike speelde tuba en Max de piano. In januari 1929 won Leike de eerste prijs met zijn tubaspel tijdens de internationale Vocaal en Instrumentale wedstrijd, uitgeschreven door de fanfare Vooruit uit Heer.

 

De jaren erna bleven de eerste prijzen binnenstromen. De krant schreef in december 1932: Deze solist is van de 3e afdeling tot en met de Superieure afdeling op iedere muziekwedstrijd telkens weer bekroond geworden met een 1e prijs. Voorwaar een prachtige prestatie voor zoo’n jeugdige muzikant. (Hij was 22 jaar). In 1933: Alweer bekroond tijdens het internationale solisten-concours in Eijsden won hij de beste prijs in de superieure afdeling. Zeker tot begin van de oorlog speelde hij, ook in wedstrijdverband, de tuba, waarbij hij altijd de 1e prijs won in de Superieure afdeling.  Het is dan ook niet vreemd dat Leike in de harmonie St. Caecilia in Simpelveld speelde, de harmonie die mede opgericht was door zijn vader en in de zaal bij het hotel hun repetitieruimte had.

Boksclub

boksclub simpelveldIn 1928 was Jupke sponsor van de lokale boksclub. Er waren maar enkele jongens die erin geinteresseerd waren.

 

Op deze foto staan Jupke van Wersch links, dan komen Mathieu Henssen, Zef Buck, Leike van Wersch (zoon van Jupke) en trainer Pleumeekers uit Heerlen.

 

Mathieu Henssen werd op 30 mei 1909 in Simpelveld geboren. Hij overleed in  Nieuwenhagen op 25 januari 1976 en was getrouwd met de Gelderse Arnolda Maria Bruns uit Pannerden. Zij overleed in Nieuwenhagen op 4 september 1983.
Ten tijde van de foto woonde hij in de Vroenhofstraat in Simpelveld. Zijn moeder werkte later in de juwelierswinkel Kicken-van Wersch in Simpelveld. Zijn broer werd door de NSB doodgeschoten. Die was instrumentmaker en maakte sleutels na waardoor het verzet het stadhuis in kon en de nodige zaken kon meenemen.

Johannes Mathias Henssen was 14 toen ging hij boksen en hield zich in conditie door middel van touwtje springen. Toen hij een keer op zijn gezicht werd geslagen, werd dat blauw en stopte hij direct met boksen. Later werd hij timmerman en maakte trappen, gebeeldhouwde voordeuren, kasten en werd daarom de millimeter man genoemd omdat hij zo nauwkeurig was. Als kind woonde de familie naast de Pastorieweg 9, Simpelveld. Dat huis is afgebroken. Hij was 10 jaar toen zijn vader.
De zus van Mathieu, Marie werkte als jong meisje in het hotel Van Wersch.

 

Zef Buck werd op 2 oktober 1908 in Kerkrade geboren. In zijn jonge jaren bokste hij veel met Leike. Hij trouwde in 1939 met Maria Agnes Weijers. Zij kregen vier kinderen. Tot aan de Grote Depressie in de jaren 30 werkte hij bij Esso USA, daarna tot aan zijn pensioen bij RVS verzekeringen.

 

Over Pleumeekers is tot nu toe nog niets bekend.

Foto: Heemkundigevereniging de Bongard Simpelveld/Bocholtz.

Doebele Forto

 

Ook later zat hij in de carnavalsband Doebele Forte waar hij natuurlijk tuba speelde. Zijn vrouw Berthe zat vanaf het begin in 1968 tot 1979 in het bestuur  van Doebele Forto in Simpelveld. Op de website van Doebele Forto staat dan ook: In het carnavalsseizoen 1968 – 1969 kwam André Jorissen, in Simpelveld en omstreken beter bekend als “d’r Dre” met het grandioze idee om de oude harmonie van Leo’s vader nieuw leven in te blazen. Leo ofwel ’t Leike en een muzikant in hart en nieren, was direct te porren voor dat idee. Hij dook de zolder op. Daar lagen onder het stof en de spinnenwebben diverse oude muziekinstrumenten.

 

Het stof werd er afgeklopt en de instrumenten werden onder de 16 aanwezige stamgasten van zijn café verdeeld. Het merendeel van deze mensen kon geen noot lezen, om maar helemaal niet te zwijgen van een instrument bespelen. De meesten van hen wisten niet eens aan welke kant men moest blazen.

 

SIMPELVELD, 3 febr. — Tijdens de drie dolle dagen zullen alle cafés in Simpelveld bezocht worden door de onlangs opgerichte carnavalsharmonie en verder muziekgezelschappen van het kloosterstadje. De initiatiefnemer Leike van Wersch tevens directeur en dirigent heeft een deel van het instrumentarium uit zijn eigen verzameling ter beschikking gesteld. Andere instrumenten zijn geleend van de fanfare van Huls en de harmonie St. Cecilia. De bijna twee meter lange zoon van Maxim van Wersch is benoemd tot vaandeldrager. De karnavalsharmonie heeft de oude uniformen van de schutterij St. George gekregen. De bestuursleden zullen een hoge hoed dragen. Tamboer maître is de boezemvriend van Leike van Wersch, André Jorissen. Met de oprichting van de harmonie is de lang gekoesterde wens van Leike in vervulling gegaan. Hij treedt als dirigent in het spoor van zijn vader, die vijftig jaar geleden de harmonie St. Cecilia leidde.

bron: Limburgsch Dagblad 1970

 

Doebele Forto heette aanvankelijke bij de oprichting in 1969 “Ouw Harmonie”. Op de foto staan: de drie heren links zijn Harrie Kerkhoff, Bessems, Jupke Wachelder. Daarnaast oprichter Leike van Wersch, geflankeerd door de dames Nellie Weeren-Bonten, Monique Jennes -v. Wersch, Maria v. Wersch – Caris
Op de voorgrond rechts mede-oprichter en gangmaker André Jorissen. Op de achtergrond Charel v. Wersch, Rene v. Wersch, Jo Pistorius, Joep Wings, Jan Grooten, Roy Weeren, Matt Strik, Manfred Jennes, Jan Brock, Rob Kohl, Hub Vleugels, Karl Caubo.

Berthe van Wersch-Delhaye

auw wiever

Behalve dat Berthe (1911-1993) in Doebele Forto zat, was zij al eerder actief in het verenigingsleven van Simpelveld. In 1964 was zij voorzitster van het actieve damescomité van de voetbalvereniging SV Simpelveld. In dat jaar was hun zoon René ook uitgeroepen tot heerser over de carnavalsvereniging Woeësj-ioeppe.

 

Berthe richtte in 1959 samen met Lies Vankan, Fien Bos, Anneke, Fien en Maria van de Weyer, Lies Frings, Mina Koll, Paula Deckers, Marietje Goor en Corrie Meessen de Auw Wiever vereniging in Simpelveld op. In 1960 werd het eerste Auw Wieverbal georganiseerd. In de Irmstraat in de Wietsjaft van ut Vonke’s Marieche en der Lenze Piet is het allemaal begonnen. Ieder jaar werd Simpelveld overstroomt met verklede oude vrouwen.
Per 1 januari 1970 nam zij ontslag als presidente van de Auw Wiever.

 

Zij vierden in 1981 hun 2×11 jarig Auw Wiever bestaan. Alle bestuurstaken werden door Berthe van Wersch twintig jaar lang uitgevoerd. In 1981 waren er nog vier van de oprichters aanwezig: Berthe van Wersch, Fien Bosch-van Wersch, Marieche Goor, Anneke Vandeweyer. De tweede van links is Berthe.

Toenberthe delhaye zij op 6 april 1993 overleed werd zij op 13 april 1993 in Simpelveld begraven. Maar waarom er op haar grafsteen 16 april staat is onbekend.

Markant

leike-1989Leike was een van de markante figuren in Simpelveld. Daarom stond zijn leven ook in het boekje 50 markante dorpsfiguren uit 1989 beschreven. En de advertentie laat zijn portret zien.

Wassen beeld

Een wassen beeld van Leike van Wersch, de bioscoop exploitant in Simpelveld. Het beeld werd door zuster Hubertina Stahl van het klooster van het Arme Kindje Jesus in Simpelveld gemaakt. Zij heeft ook de wassen kerst-beelden van de kerk van Simpelveld gemaakt.

Witte Bioscoop

bioscoop spekholzerheideAls 24-jarige had hij al het verlangen om een bioscoop te beginnen. Dat kon natuurlijk niet in Simpelveld. Vandaar dat hij in november 1932 een verzoekschrift aan B&W van Spekholzerheide richtte om een bioscoop te beginnen. Het bleef bij een verzoekschrift want er kwam er nooit van. Hub den Doop  van de bioscoop Hollandia in de Patronaatstraat 2, was wellicht te sterk met zijn tegenstand.

 

Na het overlijden van zijn ouders nam hij de Witte Bioscoop over. Eerst samen met zijn broer Max en daarna, in 1949, alleen. Hij opende een tweede vestiging in Bocholtz en wilde uiteindelijk in de vijftiger jaren een nieuwe bouwen. Begin april was de eerste dinsdag van 1963 een trieste dag want toen sloot de Witte Bioscoop in Simpelveld. Hij ging wel door met zijn Witte Bioscoop in Bocholtz. Klik hier voor het verhaal van de Witte Bioscoop.

Jacht

Leike was een fervent jager en beschikte voor de oorlog  over twee dubbelloops jachtgeweren, een Lepage en een E.I.R.. In februari 1941 moest hij die, met munitie, op last van de Duitse bezetter inleveren.

 

leike-jachtleike-jachtpartijBij een bourgondische man in die tijd hoort natuurlijk de jacht. In 1948 schreef het Limburgsch Dagblad:  SIMPELVELD
Vos geschoten. — Dhr. Leo van Wersch heeft dit jachtseizoen wel een buitengewoon goede jacht gehad. Zoals bekend behoort dhr. v. Wersch
tot die jagers, die onlangs in de omgeving van Baneheide niet minder dan vijf everzwijnen en een vos wisten neer te leggen. Maandag j.l. trok hij opnieuw, doch voor het laatste in dit seizoen, ter jacht, en ook deze keer was het geluk wederom met hem. Het resultaat was dat hij andermaal doch thans in de „Drischenkoul” een pracht vos wist neer te leggen. Het was een z.g. „overjarig” dier, dat prachtig in zijn haren zat.
Merkwaardig is, dat dhr v Wersch de bovengenoemde successen behaalde gedurende zijn 25e jachtseizoen.

 

In 1947 verschenen er opeens zes wilde zwijnen in het dorp Simpelveld. Er werden diverse jagers, waaronder Leike, opgeroepen om er achter aan te gaan. Mijnwerkers, boeren, burgers liepen mee in de drijfjacht met stokken. Na enkele uren waren er vijf geschoten en een vos die toevallig daar in de buurt was. Het was zo’n zeldzaam gebeuren dat er natuurlijk een foto van gemaakt moest worden.

Leike was  de penningsmeester van de Jagersvereniging. In 1965 telde de Simpelveldse vereniging zestien leden. Op zijn bidprentje staat dan ook Hij zou dit jaar zijn vijftigjarig jubileum gevierd hebben als lid van de Koninklijke Nederlandse Jagersvereniging. Op jacht gaan was zijn lust en leven.

Leike van Wersch, jager

 

leike-29-dec-1964

Robijnen jager uit Simpelveld

’t Leike stond oog in oog met een everzwijn.

 

Het Leike behoort tot de oude kern van echte Simpelveldnaren. Trouwe bezoeker van practisch alle raadsvergaderingen is hij wonder wel op de hoogte met hetgeen er reilt en zeilt in de gemeentelijke keuken. Al behoort hij dan ook niet tot de vroede vaderen, hij oefent onmiskenbaar een dwingen de invloed uit wanneer er belang rijke zaken aan de orde komen.

 

Zo bijvoorbeeld toen de verlenging van het sluitingsuur op de agenda prijkte. Nu moet men weten dat dit voor het Leike, zelf een caféhouder, een kwestie van leven of dood was. Hij stapte dan ook de fraaie raadszaal binnen met zijn zak vol kogels. „Als ze niet voor stemmen, schiet ik ze een blauwe boon in hun kop”. Krachtige woorden. Het voorstel werd dan ook met algemene stemmen aangenomen.

 

Leike kan met kogels in zijn zak rond lopen. Hij staat bekend als een hoog gewaardeerd jager en sportief mens. Leike van Wersch is wat men noemt een weidelijk jager. Het is nu veertig jaar geleden dat het Leike voor het eerst na een dampende jacht met een haas huiswaarts keerde. Trots als een pauw en zelfverzekerd als een ervaren rot. Wat vooral voor de nu 57-jarige jager pleit is zijn liefde voor het dier. Nooit zal hij zonder noodzaak zijn geweer aan de schouder zetten. Toen we bij een stevige pint gezellig rond de kachel zaten bij Leike kwamen onvermijdelijk  de jagersverhalen los. Verhalen waarmee we ettelijke Land van Rodes zouden kunnen vullen.

 

Zijn meest onvergetelijke belevenis vond Leike van Wersch wel het neerleggen van een everzwijn. In de bossen rond Nyswiller was het wilde beest gesignaleerd. Boeren riepen de hulp van jagers in. Voor elke echte jager is de jacht op een wild zwijn natuurlijk de kans van zijn leven. Leike greep dan de ook zijn dubbelloops en trok er op uit. Meneer zwijn was niet van gisteren en rook onraad met zijn zesde zintuig. Gevolg: het beest  was onvindbaar. Tot op een goede dag… Leike dwaalde door de bossen…. het beest zijn kop uit de struiken stak en de jager recht in zijn gezicht keek.

 

Beiden leken even erg geschrokken. Zes onderdanen stonden stokstijf en trilden als espenbladeren. Gelukkig raapte ’t Leike het eerst zijn positieven bij elkaar. Niet zonder moeite, naar hij ons achteraf vertelde. Met een welgemikt schot werd het wilde beest tegen de vlakte gelegd. Je hoort tegenwoordig nog altijd over de jacht op het everzwijn van Nijswiller vertellen, alleen worden de verhalen elk jaar wat wilder.

De heer van Wersch heeft in Simpelveld een jagersclub opgericht. Voorzitter is de heer Muyres uit Schaesberg . Samen organiseert men drijfjachten en houdt men de jachtgebieden in stand.

bron: Limburgsch Dagblad december 1964.

Hotel restaurant ’t Zuiden

In het telefoonboek van 1950 stonden zij nog vermeld:  L. v. Wersch-Delahaye, met telefoonnummer 320. Maar zij woonden aan de Irmstraat 31. Later ging hun dochter hier wonen. Dertien jaar lang, vanaf 1962, had het echtpaar het hotel Het Zuiden in de Dorpstraat 18 in Simpelveld.Dit was voorheen al een café geweest van de familie Didden.

1966
1966

Het hotel werd ook gebruikt als pleisterplaats van het Arbeidsbureau en andere bedrijven die hier afspraken maakten met werkzoekenden. En natuurlijk de verschillende verenigingen. Bijvoorbeeld de supportersvereniging van de Televizierwielerploeg, de schutterij St. George en de tafelvoetbalbond.

hotel-zuiden
Een zetfout: Sinterveld moet natuurlijk Simpelveld zijn.

De naam Het Zuiden is niet origineel. Op Dorpstraat 20, dus er direct naast, zat in die dagen Machinefabriek en Staalconstructiebedrijf Het Zuiden. In 1965 verhuisde het bedrijf naar Kerkrade en werd in 2009 failliet verklaard.

Klik hier voor Leo van Wersch in de Simpelveldse Tak.

error: