Enkele artikelen over Hein van Wersch.
1966
Waarom doe je dat?
Omdat ik het zo voel.
Het is geen ballet, geen pantomime geen gymnastiek en het zin ook geen “gewone” dansen . Wat het dan wel is? Het is niet met een paar woorden te omschrijven; je moet het doen om te voelen wat het is”, zeggen Hein van Wersch en de vier meisjes die gezamenlijk onder de optimistische naam Nationale Kreatieve Werkgroep af en tee optreden en verder wekelijks bijeenkomen in een zaaltje van de Goede Herderkerk of in de keuken van Heins ouderlijk huis om daar verschillende vormen van dat creatief werken te beoefenen.
Zijn vier medewerksters (Riet Bruynes, Margriet de Groot, Marjan Dozy en Anneke v. d. Graaf) zijn het met Van Wersch eens. “Wij hadden nooit gedacht dat het zo zou worden”, “Het verandert je”, en: ‘”Ik vond het eerst ook gek” zijn hun reacties. Hoewel de groep nu nog uit vijf mensen bestaat is het de bedoeling dat zij uitgroeit tot een groep wan twintig – zowel jongens als meisjes.
“Ga maar door”
Op een repetitie-avond, elektronische muziek speelt danst één van de vier meisjes. Commentaar van Van Wersch: “Zeg, je bent niet gewoon aan het dansen, je hoort toch: dit is heel andere muziek”. Even later danst, zij met schokkerige robotachtige bewegingen. ”Stop, waarom doe je dat?” roept Van Wersch boven de muziek. uit. “Omdat ik het zo voel”, antwoordt zij. Goedkeuring van Van Wersch: “Okee, ga maar door”. Zo gaat het steeds. Hein van Wersch geeft in korte zinnen summier een opdracht aan en die wordt door de meisjes op haar eigen manier geïnterpreteerd. Gedachten moeten in bewegingen worden omgezet en dus roept Van Wersch: “Je gezicht ook laten meespelen, hè”
Bij een andere opdracht- Er is iemand in jouw wereldje binnengedrongen. Waar je altijd alleen was moet je nu de ruimte met een ander delen- komen de karakters en de stemmingen van de meisjes tot uiting. De een blijkt agressief, een ander nieuwsgierig of romantisch.
Muziek
Op een tweede avond maakt het groepje, in carré op de grond gezeten, zelf de muziek. Een blokfluit, een gitaar, een tamboerijn en een inheemse trommel die met pollepels wordt beslagen zijn hun instrumenten. Geen van allen kunnen zij echt spelen maar toch klinken de tonen harmonisch. Het is alsof zij een gesprek voeren. Even later is het doodstil. Je hoort alleen geschuifel van kousevoeten op de vloer, soms een zucht. Dan wordt er weer ritmisch of a-ritmisch gedanst. Vandaar de vraag aan Hein van Wersch of hij zich de choreograaf voelt. “Neen”, antwoordt hij, “noem het maar begeleider, coördinator of zo. Ik geef wel leiding, maar de meisjes denken en discussiëren mee. Trouwens, het is niet alleen dansen. dat heb je nu zelf gezien”.
Statisch
Wat ook te zien was is dat de “coördinator” de meisjes, die nooit eerder balletles of iets dergelijks hebben gehad, in een half jaar heel wat bijgebracht moet hebben. Zij bewegen zich ontspannen en ongedwongen, zij het dat een enkel “dansje” wat statisch is, maar daar wordt wat aan gedaan”, verzekert Van Wersch. Er is druk gerepeteerd nadat zij een half jaar geleden voor het eerst bijeenkwamen. De meisjes, die ook lid van een gereformeerde jeugdvereniging zijn, zouden op een ontmoetingsweekeinde in Voorthuizen een balletje uitvoeren. Via de broer van Heins verloofde kwamen zij bij hem terecht. Hij is leerling van de Haagse Koninklijke Academie voor Beeldende Kunsten. Zij vroegen hem of hij leiding wilde geven aan “het ballet” en of hij “iets wilde bedenken”.
Succes
Het pakte allemaal heel anders uit dan de meisjes hadden gedacht. Bij het eerste contact vonden zij de ideeën van Hein van Wersch nog vreemd en een paar avonden later vroeg een enkel meisje zich af of ze er niet beter mee kon stoppen. Maar het optreden in Voorthuizen werd een succes, merkwaardig genoeg mede doordat het bandje met de muziek zoek bleek te zijn en Van Wersch snel beslissend de hele zaal in het “creatieve gedoe” betrok. Iedereen deed mee. Sindsdien is het groepje opgetreden in Koudekerk (bij de opening van Copydo) en in AIphen. En de reacties zijn steeds verbazend positief. Bij het laatste optreden is het zg. beige programma gespeeld, met de onderdelen Movements, Zetel, Electronic 60, Ontwakend Arabië, Solitude en Emotions. Binnenkort wordt hiermee een avondje in Utrecht opgeluisterd.
Veranderen
“Maar dat optreden is eigenlijk helemaal niet belangrijk. Wij werken er natuurlijk wel steeds naar toe, maar wij beperken het tot hoogstens vier à vijfmaal per jaar. Het belangrijkste is dat wij bezig zijn en dat wij onszelf veranderen”, zegt Hein. Op de achtergrond knikken vier meisjes instemmend. Geconcentreerd volgen de meisjes de aanwijzingen van Hein van Wersch
bron: Oudejaarsbijlage Rijn en Gouwe 1966
Tekst en foto’s Henk Langerak
1967
CLUB 66 BEGINT MET
BEAT-INS IN ALPHEN
ALPHEN -Iedereen heeft weleens van een teach-in gehoord en sommige mensen zullen ook nog wel een paint-in kunnen thuisbrengen, maar bij het woord beat-in zal men even verbaasd opkijken. Toch houdt het verband met de twee voorafgaande termen. Voor Nederland is het echter een nieuw begin. Aan jeugdsocieteit Club 66 valt de eer te beurt dit begrip te hebben uitgevonden. Club 66, die wat uitdagend als ondertitel “the hippiest club in town” heeft. Die town is dan Alphen aan den Rijn.
Vorige week gaf het bestuur een persconferentie om de plannen voor het nieuwe jaar bekend te maken, en misschien ook wel om een beetje het eenjarig bestaan te vieren. Henk Langerak en Hein van Wersch voerden tijdens de persconferentie in hotel Marks het woord terwijl Hanna Domburg voor hippe gastvrouw speelde.
Henk Langerak gaf een overzicht van de aktiviteiten van het afgelopen jaar. Men begon na veel moeilijkheden in het IJsclubgebouw bij de rotonde, maar de tweede week was het al mis. Het begon te vriezen en Club 66 moest naar een andere ruimte uitzien. In samenwerking met het gemeentebestuur en met medewerking van andere instanties vond men een nieuwe ruimte, namelijk de St. Josephzaal. Het bezwaar is echter, dat voor elke beat-avond de zaal opnieuw versierd moet worden met kleurige decors, visnetten en kaarsen, omdat de zaal door de week voor andere doeleinden wordt gebruikt. Bovendien probeert men een eigen ruimte te krijgen, waar de versiering gewoon kan blijven hangen.
Het afgelopen jaar hebben de beat-avonden met succes gedraaid. bekende en minder bekende bands kwamen op uitnodiging spelen, zoals the Outsiders, de Maskers, de Clungels en verder de R.J.L.’s, de Moonpiepers en de You-know-who groep. Als attractie traden met de Outsiders op de Noordwijkse beatdansgroep “The Impulse”.
Groot tekort
Om de avonden echter ook op een iets hoger peil te brengen, bracht Club 66 een pure jazzavond met het trio Pim Jacobs en Rita Reys. Hoewel de jeugdsocieteit 300 leden telt, waren er slechts 115 mensen aanwezig. Deze avond, die het bestuur had gegeven om ook eens iets anders te doen dan beat, deed het bestuur de financiële das om. Na afloop zat men met een tekort van f. 1000. Desondanks wil het bestuur op de ingeslagen weg voortgaan. Men heeft tot het gemeentebestuur een verzoek gericht om subsidie. Daarnaast probeert men de vermakelijkheidsbelasting omlaag te krijgen, zo niet af te schaffen (zoals in Haarlem). Het afgelopen jaar betaalde Club 66 meer dan f. 4000 aan vermakelijkheidsbelasting en ongeveer f. 6000 aan loonbelasting. Dat is voor de gemeente een bron van inkomsten, die niet is te onderschatten. Een subsidie is zeker op zijn plaats, temeer omdat het gemeentebestuur Club 66 zelf van culturele waarde acht voor Alphen.
Niet alleen beat
Naast deze subsidie-aanvraag heeft het bestuur een brief geschreven aan alle in Alphen en omgeving gevestigde industrieën met het verzoek om een geldelijke bijdrage ter ondersteuning van de pogingen van Club 66 om Alphen “leefbaarder” te maken. Hoewel het bestuur van de jeugdsocieteit het eerste jaar bijna alleen maar beat heeft gebracht en de belangstelling per avond uiteenliep, is het bestuur vast besloten het dit jaar anders te doen. Men heeft het idee van beat-ins geopperd en na veel overleg een voorlopig programma opgesteld.
Het is namelijk gebleken, dat de tieners (gemiddelde leeftijd van 17 jr) zich niet amuseren met een hele avond dansen,. Men wil ook wel eens wat praten over actuele onderwerpen, zoals over Vietnam, provo’s en ban de bom acties.
De vorm, die men voor zo’n avond heeft gevonden is dus de beat-in. Men zou het een teach-in met beat kunnen noemen. Voor zo’n avond, die eens in de drie weken wordt gehouden, nodigt men naast een beatband iemand uit die een zeker bekendheid heeft of die op een bepaald ogenblik in het nieuws is. Deze spreekt dan in de pauze van re band, waarna er een discussie mogelijk is.
Veelbelovend
Op 14 januari komt “enfant terrible” van de P.v.d.A. Jan Nagel, bekend als de schrijven van het boekje “HA, die P.v.d.A.” samen met de plaatselijke groep Nonesuch. verder heeft men voor februari uitgenodigd dr. L. Meinsma, medewerker van het instituut Centrale Kankerbestrijding te Amsterdam, die zal spreken over “Roken en risico’s”. De beatgroep “Yak Yak” uit Oudewater zal voor de muzikale omlijsting zorgen. Hoewel nog niet helemaal zeker, heeft het bestuur van Club 66 ook hoofdredacteur en samensteler Willem de Ridder van Hitweek uitgenodigd. De verwachting van het bestuur zijn in ieder geval hooggespannen wat deze beat-ins betreft.
Naast deze avonden bestaan ook plannen om cabaretiers en cabaretgroepen naar Alphen te halen. Als eerste het “Lurelei”-cabaret met Jasperina de Jong en Eric Herfst.
CLUB 66 geeft ook een cluborgaan uit onder de wat raadselachtige naam BIK-CIE. Het is, zoals de voorpagina vermeldt, een mengeling van beat, pop-art, mode, muziek, nieuws, gedichten en foto’s. Tot nu toe was het een plaatselijk blaadje, maar het bestuur wil er een twienerblad van maken voor geheel Zuid-Holland. Zoiets als in de trant van het blad Kink.
Uit een enquête, die Club 66 aan het eind van het afgelopen jaar hield, kwamen heel wat positieve reacties binnen. reden voor het bestuur om zeker door te gaan.
Club 66 doet in ieder geval haar best.
bron: Nieuwe Leidsche Courant 14 januari 1967.
“Bik cie”, „beat-in” en andere grapjes
,Hippiest’ club in Alphen
Expres voor boven de 14
“Nou, op een avond hadden we hier de Outsiders en toen komt er een meisje naar me toe, helemaal zwijmelend. Een jaar of 16 zal ze geweest zijn. “Wally heeft me aangeraakt”, zegt ze. Stel je voor zeg. Nou, ik zeg tegen d’r, „ga met je kop onder de kraan”. (De aanwezigen lachen geamuseerd). „Ja, ja, je voelt je af en toe net een biechtvader. Alles zeggen ze tegen je”. Zich bewust van de enorme verantwoordelijkheid, knikt H. F. A. van Wersch (Hein) met het 21-jarige hoofd.
Hij is één van de motoren achter de Jeugdsociëteit „Club 66″ in Alphen aan de Rijn. Ruim een jaar bestaat de vereniging en Het Bestuur vond het eigenlijk wel leuk om een persconferentie te beleggen. Dat deed het ook. In hotel Mark had men voor de gelegenheid een kleine zitruimte afgehuurd. Lekker knus; met een straalkacheltje en schemerlampjes.
Op een tafeltje bij de ingang stond een schaaltje suikerklontjes. Met behulp van een oogdruppelaar kon men een weinig Cassis toevoegen. Dat was een attractie. Ongeveer om het kwartier liep er een wekker in het vertrek af. Ook een idee van het bestuur.
Op de tafel, waarachter de beleggers der conferentie zaten, stonden keurige naambordjes, net als bij de Verenigde Naties. HENK J. M. LANGERAK, H. F. A. VAN WERSCH en alleen maar HANNAH. De laatste was volgens een vleiende mededeling van Hein en Hans, met haar vrouwelijk schoon uitsluitend als opluistering van het geheel bedoeld. Zij lachte verguld ..
In het afgelopen jaar zijn er in Alphen veel leuke avonden geweest; in de St. Josephzaal. Alleen de avond met Rita Reys en Pim Jacobs werd een flop. Er kwamen maar 115 mensen. De Club leed daardoor een verlies van 700 gulden. Maar voor de rest is het allemaal erg fijn gelopen, hebben we begrepen Nou ja, de Shoes even buiten beschouwing gelaten. „Die hebben ons bedonderd”, zegt Henk. „Eerst zouden ze komen, maar achteraf bleken ze op de afgesproken datum al iets te hebben. Een andere keer kon nog wel. Ze moesten dan alleen maar 450 gulden honorarium meer hebben. Aardig hoor”.
Op de bijeenkomsten van Club 66 zijn mensen uit Den Haag en Amsterdam gesignaleerd. Uit de wijze waarop Hein het zegt, zou je op kunnen maken, dat hij dat toch wel iets vindt zeggen. Misschien is wel gelukkig te noemen, dat Club 66 helemaal niets heeft van een „grote-stad-soos”.
Cola en mode
De activiteiten van de Alphense jongerenbeweging zijn samen te vatten in drie woorden: Beatmuziek – Cola – Mode-showtjes. Nee, bezoekers behoeven zich na afloop niet te laten rijden. „Er moet toch iets meer gaan gebeuren in Alphen”. Alleen maar beat vindt Hein ook niet alles. „Creatief toneel; het lijkt me wel aardig om daar dit jaar eens mee van start te gaan”. „Beat en poëzie is ook een mogelijkheid”, oppert een ijverige aanwezige. Maar in deze vorm van expressie, die toch wel veel opgang maakt, ziet Hein niets. Waarom niet? „Nou Ja, eh, gewoon, ’t past niet hè?”
Toch biedt 1967 wel enige perspectieven. Het Lurelei-cabaret komt. Tenminste als die ene grote industrie in Alphen, waarvan de naam voorlopig nog angstvallig geheim gehouden wordt, bij wil springen in de financiële nood. Dr. Meinsma, de grote Anti-Rookman, komt ook een avondje praten. Naast de suikerklontjes op het tafeltje stond nog een schaaltje. Daarin lagen sigaretten en ook een groot aantal voorgedraaide shaggies. Wéér een idee van het bestuur. (De laatste wekker liep nu af; de aanwezigen hadden pret).
„Weet je wat jammer Is? De belangstelling voor jazz in Nederland is zo gering. We hebben het gezien met Rita en Pim. Toch gaan we in het voor ons liggende seizoen weer iets aan deze vorm van muziek doen. Wie er komen spelen, is nog niet bekend”.
Procenten
Club 66 kan zich verheugen in de volle medewerking van de gemeenteraad van Alphen aan de Rijn. Er is zelfs een wethouder, die kans heeft gezien een driftig aantal procenten van de vermakelijkheidsbelasting af te knabbelen. „Eerst betaalden we nog drieëndertig en een derde procent en dat is inmiddels gedaald tot nog geen twintig procent”. Club 66 geeft ook een tijdschrift uit. „Bik cie” heet het. De betekenis is gewoon „hoge c” (in het Engels „big c”, voel je), Henk en Hein houden ervan alles in eigen hand te houden, want zij voeren de eindredactie van het blad. Het is gedrukt op erg mooi papier, er staan lekker veel advertenties in en het is vreselijk HIP. Dat was natuurlijk ook de bedoeling En dat de redactie af en toe een paar bladzijden overschrijft uit de Nederlandse uitgave van het tijdschrift „Mad” vinden we helemaal niet erg, want dat is best leuk.
Toen kregen we de speciale „Club 66-cocktail”, een glas water met een ijsblokje. De hilariteit was groot. Nog meer toekomstplannen worden ontvouwd. Er zal een „beat-in” gehouden worden. „Zoiets als een teach-in zonder teach maar met beat”. En er gaan zelfs geruchten, dat Club 66 samen met de Alphense leesbibliotheek een discotheek gaan oprichten. Wat wil je; op de plakplaatjes, die de Club heeft laten drukken, staat heel duidelijk: „Club 66, the hippiest club in town”.
Bron: Trouw 13 januari 1967 door Rob Hendriks
Klik hier voor Hein van Wersch als fotograaf.
Klik hier voor Hein van Wersch in de Heerlense Tak.