In 1518 schreef paus Leo X een brief aan de voornaamste geestelijken in Dinant en in Leuven over jonker Daniel van Werst.
Omstreeks 1497 trouwde jonker Daniel van Werst met Catharina Vilters de Lobos. Zij was de weduwe van jonker Jan de Geloes waarbij zij twee zonen had: Jan en Steven de Geloes. Jonker Daniel werd hun stiefvader. Zoon Jan was ongehuwd maar zijn broer Stefan was inmiddels al twee jaar getrouwd. Toch kregen ze niets van de erfenis van hun overleden vader. Daarom begonnen zij een proces tegen jonker Daniel die continu bleef weigeren zijn stiefkinderen het wettelijk deel te geven. Er bleef voor beide jongens blijkbaar niets anders over dan de paus om bemiddeling te vragen. Op 1 januari 1518 stuurde paus Leo X een brief naar hoge kerkelijke functionarissen waarin hij schreef dat beide partijen opgeroepen dienden te worden. De kerkelijke rechters moesten dan een oordeel vellen waarop geen beroep meer mogelijk was.
Vertaling van het pauselijke schrijven:
Ik, Leo, dienaar der dienaren Gods, aan mijn geliefde Filippus, proost van de heilige Maria (kerk) te Dinant en aan de Deken van de H. Jacobus (kerk) van de stad Leuven, zijnde hulpbisschop van het diocees Luik aan de officiaal (= kerkelijke rechter) van Luik.
Bij ons hebben zich beklaagd de eerzame heren Johannes en Stefanus Glois (lees Geloes), beiden broeders naar den bloede, wonende in het diocees Luik. Zij zeggen dat Daniel van Werst, stiefvader van deze broers, en sommige andere geestelijken en leken van het zelfde diocees, dat zij bedrogen zijn. Deze leken zijn ook in wereldlijke zaken onderworpen aan de jurisdictie van onze eerbiedwaardige broeder, de bisschop van Luik.Zij hebben beweerd en beweren nog steeds, dat zij enige onroerende goederen, zich bevindende in het diocees Luik, en roerende goederen, die volgens het vaderlijk erfrecht aan hen toekomen, plus nog andere dingen die hun gezamenlijk eigendom zijn, nu in feitelijk bezit willen nemen. De aanklagers hebben tot nu toe beweerd en blijven beweren dat hun in strijd met dit recht, belet wordt genoemde goederen te kunnen gebruiken, genieten en er voordeel van te kunnen hebben, zoals zij bovendien in andere kwesties en zaken, welke de broeders gemeenschappelijk toekomen, verhinderd worden ze in eigendom te nemen.In een uitvoerig schrijven en wel omwille van een juiste beslissing voor de broeders, bevelen Wij dat iedere partij opgeroepen dient te worden en nadat de voorstellen van beide zijden gehoord zijn, dat datgene beslist wordt wat rechtvaardig is en wel zonder verder recht op beroep.Indien iedereen doet, wat Gij (de rechtbank) besloten hebt, zal hieraan de hand gehouden moeten worden op straffe van (onleesbaar).
Indien echter de opgeroepen getuigen zich uit partijdigheid, haat of vrees onttrekken aan hun oproep, dan zal op straffe van (onleesbaar) toch een gedwongen getuigenis van de waarheid afgelegd moeten worden. Indien niet alle betrokkenen kunnen meewerken aan Onze Beslissing, zullen toch (onleesbaar) al Onze Beslissingen volledig uitgevoerd moeten worden.
Gegeven te Rome in het jaar Onzes Heren 1518 in het 6de jaar van Ons Pontificaat. Getekend Leo Decimus ( = Leo X).
Daniël kon natuurlijk nou niets anders dan gehoorzamen aan wat de paus schreef en de kerkelijke rechters in diens opdracht zouden beslissen. Daniël besliste echter anders. Zeventien jaar bleven de kinderen en hij touwtrekken om de erfenis. Pas in 1535 sloten beide partijen vrede met elkaar.
Wat bleek: beide stiefzonen hadden hun stiefvader al eerder geld afhandig gemaakt. Ook uit de huwelijkse voorwaarden tussen Daniel en Catharina bleek dat Daniël gerechtigd was om de erfgoederen te gebruiken.
Daniël overleed in 1537, liet geen kinderen na die van hem officieel konden erven. Alleen een onecht kind: Hans van Crasborn. De grafsteen van Daniël zou vandaag de dag nog in de kerk van Warsage te zien zijn, ware het niet dat de originele vloer bedekt werd met een houten vloer. Hans zou niets erven omdat hij geen wettelijk kind van Daniel was. Daarom gaf Steven de Geloes hem een deel van zijn erfenis.
Il y a 28 ans déjà, Albert van Wersch publiait son livre sur l’histoire de la famille Van Wersch.
Il est le résultat de plus de 50 ans de recherches dans les archives. L’une des conclusions est que la famille Van Wersch /Van Weersch /Van Weers est originaire de Warsage, dans le Flamand Weerst, au XIIIe siècle. A cette époque les chevaliers Van Werst, vivaient à van Werst. Ils se sont battus dans le Brabant au cours de diverses guerres. Leur maison fortifiée était située à l’endroit où se trouve aujourd’hui la grande ferme qui porte le nom de La Ferme du Thier Saive. Le nom Saive vient du gentilhomme Denis Colloise, seigneur de Saive, marié en 1545 à la demoiselle Christine van Werst, dernière descendante de la branche du chevalier Jan van Werst. Au XVIe siècle, la famille noble est passée à un régime civil et les descendants se sont installés autour de Wittem dans le sud du Limbourg.
Le 11 mars 1537, le noble Daniel van Werst meurt et est enterré à église St Pierre à Warsage. Sa pierre tombale se trouve probablement encore sous le plancher en bois qui a été posé dans cette église au siècle dernier. Avant que ce sol n’entre dans l’église, des photos des pierres tombales ont été prises. En tant que descendants des Chevaliers Van Werst, nous recherchons ces photos.
Sur la pierre se trouveront les armoiries du noble Daniel, ainsi que celles de sa femme Maria van Elderen. Aujourd’hui, les armoiries de la famille Van Werst se trouvent encore sur plusieurs pierres tombales monumentales.
Nous aimerions savoir qui a les photos et où elles se trouvent. Vous pouvez nous contacter via le formulaire de contact sur notre site web www.warsage.nl/contact.
Het was al 28 jaar geleden dat Albert van Wersch zijn boek over de geschiedenis van de familie Van Wersch publiceerde.
Het is het resultaat van meer dan 50 jaar onderzoek in de archieven. Een van de conclusies is dat de familie Van Wersch / Van Weers in de 13e eeuw is ontstaan uit de naam Warsage, in het Vlaamse Weerst. In die tijd woonden de ridders van Van Werst in Warsage. Ze vochten namens Brabant tijdens verschillende oorlogen. Hun versterkte huis was gelegen op de plaats van de grote boerderij die vandaag de dag de naam La Ferme du Thier Saive draagt. De naam Saive komt van de heer Denis Colloise, heer van Saive, die in 1545 trouwde met de dame Christine van Werst, de laatste telg van de tak van de ridder Jan van Werst. In de 16e eeuw veranderde de adellijke familie in een burgerstand en vestigden de nazaten zich rond Wittem in Zuid-Limburg.
Op 11 maart 1537 stierf jonker Daniel van Werst en werd begraven in de Sint-Pieterskerk in Warsage. Zijn grafsteen ligt waarschijnlijk nog onder de houten vloer die in de vorige eeuw in deze kerk werd gelegd. Voordat deze vloer gelegd werd, werden er foto’s van de grafstenen gemaakt.
Als afstammelingen van de ridders Van Werst zijn wij op zoek naar deze foto’s.
Op de steen zal het wapen van jonker Daniël staan, samen met dat van zijn vrouw Maria van Elderen. Het wapen van de familie Van Werst is vandaag de dag nog steeds te vinden op verschillende monumentale grafstenen.
We willen graag weten wie de foto’s heeft en waar ze zich bevinden. U kunt contact met ons opnemen via het contactformulier op onze website www.warsage.nl/contact.
Maria van Elderen, de weduwe van jonker Daniel van Werst, hertrouwde op 65 jarige leeftijd in 1539 met jonker Steven de Geloes, toen 46 jaar. En overleed vervolgens kort daarna.