Genealogische website Warsage

Jan van Werst, zoon van Jan van Werst was destijds de jongste schepen van de schepenbank van Epen. Deze Jan van Werst leefde aan het eind van de 17e eeuw, begin 18e eeuw. Jan trouwde in 1688 met Catharina Kerris, die echter al in 1693 overleed, met achterlating van hun vier kinderen. Jan hertrouwde in 1694 met Elisabeth Merckelbach, de dochter van de stadhouder van Vijlen. Dit echtpaar kreeg ook vier kinderen.

 

Wittem was van 1664 -1692 eigendom van Georg Frederik van Waldeck. Hij was voor Zuid-Limburg een belangrijk man. Hij was ook  gouverneur van Maastricht. De familie was ook de stichter van de Waalse kerk in de Pietersstraat te Maastricht. Deze Georg Frederik maakte van Wittem en omgeving een graafschap.

kasteel wittemIn 1569 vielen de Spanjaarden voor de derde keer terug Wittem binnen en verwoestten het kasteel. De heer van Wittem, Floris II van Wittem, begon in 1611 met de herbouw. Hij vermaakte de heerlijkheid aan de schoonzoon van zijn zuster, Wolraed, die in 1640 overleed. Diens weduwe, Anna van Baden, liet alles na aan haar zoon, Georg Frederik van Waldeck Pyrmont. De Van Waldeck Pyrmonts maakten van Wittem en wat er nog over was van het kasteel een graafschap. Georg Frederik moest in 1678 herstellingen verrichten aan het kasteel, daar dit door de de binnenvallende troepen zwaar was beschadigd. Door schulden verkocht in 1717 de dochter van Georg Frederik de Vrije Rijksheerlijkheid Wittem aan baron generaal-luitenant Van Pratlack Drie jaar later, in 1720, werd het kasteel verkocht aan de graaf van Giech die het op zijn beurt op 11 juli 1722 verkocht aan rijksgraaf Ferdinand von Plettenberg, die ook de heerlijkheid Eys en Slenaken kocht, en deze verenigde met Wittem, Mechelen, Epen, Wahlwiller en Nijswiller. Het geheel werd tot rijksgraafschap verheven. Hij was als diplomaat en adviseur in dienst van de Duitse keizer en ontving voor al zijn werk grote geldbedragen. De komst van de Fransen maakte hier een einde aan. Zij verkochten de eigendommen. Eigenaar van kasteel Wittem werd Simon Merkelbach, die het vervallen kasteel weer enigszins bewoonbaar maakte. Momenteel is het een hotel/restaurant.

Door al die overdrachten, verervingen en verkopen, was het onduidelijk wie de rechterlijke macht had. Eind 17e eeuw was het nog een Brabants leen geweest, Begin 18e eeuw waren er diverse eigenaren geweest van het grondgebied. Om nu eens duidelijkheid te krijgen wat de rechten en plichten waren trokken in 1718 twee schepenen Hendrik Henroth en Jan van Werst naar Aken om duidelijkheid te gaan vragen. Bij hun terugkomst deelden zij hun toehoorders mee dat de Costumen van Wittem weer golden.

costumen van wittemDe Costumen (van het Franse Coutumes of gebruiken) bevatten bepalingen en voorschriften inzake de te houden genachtingen, overdrachten, successierechten en gebruik van gemeenschappelijke voorzieningen.
Deze Costumen van Wittem werden reeds in 1550 door de rechtsgeleerde en schepen van Epen, Paulus Huyn, uit mondelinge overleveringen verzameld en op schrift gesteld. Doordat de eerder genoemde twee schepenen, Jan  van Werst en Hendrik Henroth, in Aken waren geweest, werden deze Costumen in 1720 door Peter van Hoven overgeschreven. Zo had de Schepenbank (=de gemeenteraad) betere informatie over de werkelijke bevoegdheden van de overheden over hun onderdanen. Schepen Jan van Werst controleerde het origineel met het afschrift en ondertekende de kopie. jan-van-werst1Schepenen zijn de tegenwoordige wethouders. Schepenen waren bevoegd uitspraak te doen in burgerlijke juridische geschillen. Verder oordeelden de schepenen in de Schepenbank over onroerend goed, erfverdeling en vormden zij het bestuur, zeg maar de gemeenteraad, van het gebied met alle taken die daaraan hingen.

Voor de originele tekst van de Costumen overgeschreven van een boek uit 1550 door Schepen Peter van Hoven en goedgekeurd door Schepen Jan van Werst, volg dan deze link op de pagina van Herman de Wit.

error: