Het zou over een week carnaval zijn. Iedereen in Simpelveld verheugde zich daarop. Niemand ontving Het Nieuws van den dag voor Nederlandsch-Indië. Die schreef namelijk op 8 maart 1907 over carnaval in het zuiden: Daar is het drie dagen aan een jool en jolijt: daar heerscht de echte ongegeneerde prettige Carnavals-geest. Deze dag was echter in de familie Van Wersch-Wark een feestdag want toen werd hun tweede kind geboren. Zij kreeg de doopnamen Maria Antonia Elisabeth Hubertina met de roepnaam Tonie of Tonia van Wersch. Haar vader was banketbakker aan de kerk in Simpelveld.
Klik op een foto voor vergroting en uitleg.
Toen zij 23 was, verloofde zij zich eerst, waarna de ondertrouw was en tenslotte het huwelijk, eerst in de kerk en daarna voor de Burgerlijke Stand. Zij trouwde met Johannes Jacobus Maximiliaan Havenith uit het nabijgelegen Bocholtz. Jac was toen 27 jaar en had een uitstekende baan. Hij was ambtenaar ter secretarie in Simpelveld. Zijn vader was grossier in koek, suikerwerken en chocolade in Bocholtz. Vandaar dat die twee bruidspartners elkaar ontmoet hadden. Zij moesten echter dispensatie aanvragen bij de bisschop omdat zij, meer dan 100 jaar daarvoor, een gemeenschappelijke voorvader hadden.
1930: het huwelijk van Tonia van Wersch met Jacques Havenith.
I. Jacques Wark
2. Cato van Wersch
3. Germain Hansez
4. Hubert van Wersch
5. Leneke van Wersch
6. Lisa Berger- van Wersch
7. Pastoor C Schreurs
8. Pastoor Jacques Rhoen
9. Jacob Havenith
I0. Anna Havenith-Rhoen
11, Anna van Wersch- Wark
12. Josef van Wersch
13. Deken Gulielmus Rhoen
14 . Max van Wersch
15, Anna Souren-van Wersch
16. Anna Catharina Rboen
17. Meta Rhoen- Muskens
18. Hubert Rhoen (burgemeester Vaals)
19. Maria Sampermans-van Wersch
20. Emelie Hermans-van Wersch
21. Maxime van Wersch
22. Netje Leclerc- Havenith
23. Jacques Havenith
24. Tonia van Wersch
25. Dominique Havenith
26. Julie Havenith-Cobben
27. Leo van Wersch (nonk)
28. Mina Klinkenberg- van Wersch
29, Lena Wark- Schreurs
30. Nicola Wark
31. Havenith ??
32. Sjang Havenith uit Brussel
33. Anna Hermans-Gerards
34. Phillomene Hermans
35. Maria van Wersch-Custers
36. Nieke van Wersch-Houbiers
37. Ado Sampermans
38. Rhoen ?
39. Sjeng Janssen
40. Fiena Janssen-Havenith
41. Giel Havenith
42. Max Darley
43. Ella Darley-Sampermans
44. Finie Sampermans-Schmitz ?
45. Charles Sampermans
46. Mies Horsmans-Smitz
47. Helena Hamez
48. Bertine van der Linde
49. Leike van Wersch
50. Hubert Jöbses
51. Hein Havenith
52. Harry Leclerc
53. Cornel Berger sr.
54. Fieneke Berger
55. Hubert van Wersch gemeentesecretaris
56. Joseph Sampermans
57. Hubert Hermans
58. Max Berger
59. Pierre Jöbses
60. Fieneke Berger-Strolenberg
61. Werner Berger
62. Max Jöbses
63. Anna Franssen-Vijgen
64. Comel Berger jr.
65. Lienke Houppermans
66. Jo Havenith
67. Hilde Wark
68, Enny Doomen-Havenith
69. Marlies van der Linden-Wark
70. Jeu van Wersch
71. Hubert Havenith
72. Bertje Havenith-Rocx
73. Hein Havenith bakker
Uit het huwelijk werden zeven kinderen geboren.
In het midden van links naar rechts: Tonia Havenith-van Wersch (1907-1995) en Jacques Havenith.(1903-1974) Dan buitenom van links naar rechts: Anna Therese Reinders-Havenith (1931-2006), Max Havenith (1933-2010); Giovanni Havenith (1944-2009), Marianne Jongen-Havenith (1935), Leo Havenith (1934-2020), Jo Havenith (1934-1980) en Marie Elise Braun-Havenith (1936)
Tonia Havenith-van Wersch met haar zwager Jo Havenith en de tweeling, geboren in 1934, Jo Havenith, pianist, en Leo Havenith, priester in Brazilië en later daar getrouwd.
(foto: Heemkundigevereniging de Bongard Simpelveld-Bocholtz)
Jac. Havenith
De bruidegom, Jac. Havenith, kwam als 15-jarige vrijwilliger bij de gemeente Simpelveld om de toenmalige gemeentesecretaris Schrijvers te helpen. Een logische keuze omdat zijn oom, Hubert Joseph Rhoen (1885-1958), de jongste broer van zijn moeder Anna Rhoen, tussen 1911 en 1917 burgemeester was van Bocholtz. Na Bocholtz werd Rhoen, met onderbreking tijdens de oorlogsjaren, burgemeester van Vaals (1917-1950).
Zijn levensloop.
1/3/1918: Volontair op het gemeentehuis, afd secretarie, 15 jaar oud, als hulp van secretaris Schrijvers. Zij waren nu met de burgemeester erbij met zijn drieën op het gemeentehuis Simpelveld. Eind 1918 waren hier 3103 inwoners. In 1958, bij zijn 40 jarig jubileum zaten er acht ambtenaren op die afdeling en er waren 5059 inwoners.(Lim Dagblad, maart 1958).
1920: Burgerwacht in Bocholtz.
1/1921: Officieel aangesteld als ambtenaar ter secretarie. Hij was bijna 18 jaar.
3/1926: Benoemd tot ambtenaar van de Burgerlijke Stand.
1928: Lid van de katholieke reclasseringsvereniging Heerlen voor Bocholtz en Simpelveld (ook nog in 1950).
1930: Hun huwelijk. Jac was 27 jaar, ambtenaar ter secretarie en woonde in Bocholtz. Tonia van Wersch was 23 jaar en had geen beroep. Getuigen waren haar ooms Maximiliaan, 72 jaar, geen beroep en Leo van Wersch, 57 jaar en bakker.
Maria tekende de akte met T van Wersch. Haar man tekende J. Havenith. Haar vader tekende Jos. Van Wersch en was banketbakke. Haar moeder tekende A. Wark. En haar ooms: M. Van Wersch en L Van Wersch. Dus Tonia tekende met een kleine v en haar ooms met een grote V. Haar vader met kleine v. Zij verhuisden dat jaar van Bocholtz naar Simpelveld.
1930-1941: Correspondent arbeidsbemiddeling.
1932: secretaris-penningmeester van het Burgerlijk Armenbestuur van Simpelveld.
1942: Blokhoofd luchtbescherming
1944-1945: Contactpersoon voor de stichting voor toezicht op de politieke delinquenten, rayon Heerlen.
14 november 1946: Benoemd tot gemeente-secretaris Simpelveld.
In februari 1958 viert hij zijn 40-jarig jubileum als ambtenaar verbonden aan de gemeente Simpelveld. De Nieuwe Limburger schreef een biografietje. Daarin stond ook dat hij secretaris-penningmeester was van de woningbouwvereniging Simpelveld en sinds enkele jaren bestuurslid van de kardinaal Mindszentystichting uit Kerkrade. Ook was hij bestuurslid van het Oranje Comité.
De nieuwe Limburger haalde toen enkele woorden van de burgemeester aan over Jacques en wel dat hij door noest en vlijtig werken wist op te klimmen tot zijn verantwoordelijke taak. De burgemeester bood hem als blijk van waardering een salonmeubel aan en mevrouw Havenith kreeg een bos bloemen.
25 juli 1974: Hij overleed, 71 jaar oud, in Simpelveld. Zijn vrouw overleed in Heerlen op 22 november 1995.
Zoon Leo Havenith (1934-2020)
En de trots van de ouders was hun zoon Leo die in september 1961 tot priester werd gewijd. In die tijd het ultieme doel in een katholiek gezin. Hij werd zelfs missionaris en vertrok in september 1962, 28 jaar oud, naar Brazilië waar hij kapelaan in Belo Horizonte werd.
In juli 1964 schreef het Limburgsch Dagblad: Aan de rand van de oerwouden van Brazilië woont te midden van een erbarmelijke armoede en omringd door vaak vaderloze gezinnen een Nederlandse missionaris. ’t Is pater Leo Havenith uit Simpelveld die met heilig vuur een ruime tijd geleden de geriefelijkheid van ons oude Europa vaarwel zei en een armoedig bestaan verkoos in een achtergebleven woestenij.
In 1978 plaatste deze krant weer een artikel over hem. Hij was inmiddels internist-cardioloog-missionaris die bezig was met een proefschrift waarmee hij zijn mastertitel in de cardiologie wilde behalen. Toen zijn oom Hubert van Wersch (zus van zijn moeder) in februari 1985 zijn boek over de historie van Simpelveld in oude schoolfoto’s publiceerde, schonk hij de opbrengst van het boek aan de missionarissen van Simpelveld, waaronder Leo Havenith voor het ziekenhuis van hem.
Na zijn doctoraal kwam hij in de stad Diamantina terecht waar hij het kinderhuis leidde. Zwaar ondervoede kinderen werden maandenlang opgenomen. Hij richtte zich op de sociale zorg. In 1989 trad hij op zijn 55ste, uit, trouwde en kreeg drie kinderen. Hij bleef tot zijn pensioen in 2015 als arts werkzaam. In 2018 werd een orchidee naar hem vernoemd.
Leo overleed in Brazilië op 3 augustus 2020. De krant vermeldde hier in Limburg het volgende bericht:
Simpelveld: In memoriam Leonardus Havenith
De uit Simpelveld afkomstige oud missionaris Leo Havenith is op 3 augustus overleden. Hij woonde sinds halverwege de jaren 70 in Diamantina, een stad in Brazilië” Het is met grote droefheid dat de Diamantina-gemeente het overlijden van Dr. Leonardus Jacobus Havenith mededeelt,” zo luidt het begin van de overlijdensadvertentie van Leo Havenith. Havenith heeft hier het plaatselijke kindertehuis geleid, waar hij met zijn team kinderen tot drie jaar onderzocht. In 2018 heeft botanist Euler da Luz Fernandez Menezes een door hem ontdekte orchidee in de omgeving van Diamantina vernoemd naar Havenith, als dank voor het werk dat hij voor de stad en de bevolking van Diamantina heeft gedaan.
Leonardus, Sasha, Yohannes, Leo en zijn vrouw Carmen Lucia Rocha.
De jongste dochter van Tonia en Jac, Marie-Elise Havenith ging ook de medische kant op en ontving als 20-jarige in 1957 van de Engelse prinses Margaret een onderscheiding als de beste verpleegster van het Londense Charles ziekenhuis. Haar ouders waren daarbij aanwezig.
Tonia van Wersch
Twee jaar later vertrok zijn weduwe, Tonia van Wersch, voor een reisje naar haar zoon in Brazilië. Zij was inmiddels 69 jaar. Haar zoon Leo had een uitnodiging gekregen om deel te nemen aan een fietswedstrijd. Hij sloeg die af, maar zijn moeder pakte die uitdaging met beide handen aan. De plaatselijke krant schreef daarover:
Antonia, 69 anos: posso até ganhar
Antonia Havenith van Wersch, uma holandesa de 69 anos, é a pessoa mais velha entre os inscritos para a corrida de bicicletas, que será realizada hoje. ao meio-dia, na área de estacionamento de Parque Anhembi. Ao contrario de que se poderia pensar, porém. ela náo participará da prova apenas formalmente, para prestigiar a iniciativa de Caloi: ela realmente gosta de andar de bicicleta.
COMPRAS
“Na Holanda o uso da bicicleta é um costume nacional. O padráo de vida é alto, praticamente todas as familias tém carro, mas ninguém deixa de comprar uma bicicleta. Para mim. ela é ideal para se fazer compras. E a maioria das donas-de-casa pensa como eu. Todos os dias. normalmente pela manhá, eu vou as compras de bicicleta. E um habito muito saudável” – explica a sorridente dona Antonia. Divertindo-se com a surpresa provocada pela sua inscricáo.
Ninguém foi procurá-la com um convite para participar da competicáo. Ela ficou sabendo por acaso, através do seu filho, o cardiologista Leonardo Havenith, que nao quis aceitar um pedido para se inscrever. lmediatamente. a mae se propós a entrar no lugar do filho. imaginando que “esta seria uma boa oportunidade para se divertir”. Mesmo correndo apenas por prazer, ela entra na corrida com muita vontade. Náo espera chegar no pelotáo da frente. mas garante que também nao ficará em último: “Alguém vai fazer feio, chegando atrás de uma velha.Se derem oportunidade, eu até posso acabar vencendo”.
Antonia, 69: Ik zou zelfs kunnen winnen
Antonia Havenith van Wersch, een 69-jarige Nederlandse vrouw, is de oudste deelnemer voor de fietsrit die vandaag tegen het middaguur wordt gehouden op de parkeerplaats in het Anhembi park (in Sao Paulo), Brazilië. In tegenstelling tot wat er wellicht gedacht wordt, neemt ze niet alleen formeel deel aan de wedstrijd georganiseerd door het bedrijf Caloi (=een fietsenfabriek in Sao Paulo) maar houdt zij echt van fietsen.
Aankoop
“In Nederland is de fiets een nationaal gebeuren. De levensstandaard is hoog, praktisch elk gezin heeft een auto, maar niemand stopt met het kopen van een fiets. Ik vind het ideaal om er ’s ochtends boodschappen mee te doen en het is nog gezond ook,” legt de lachende Antonia uit.
De mensen waren verbaasd door haar deelname. Niemand dacht aan haar om haar uit te nodigen. Toevallig kwam zij erachter omdat haar zoon, cardioloog Leonardo Havenith, wel een uitnodiging kreeg maar niet mee wilde doen. Daarom besloot de moeder in plaats van haar zoon deel te nemen en de kans te pakken op een pleziertje. Ze loopt immers ook voor haar plezier hard, dus deze race ging ze met volle overtuiging aan. Ze verwacht niet als eerste aan te komen, maar de laatste zal ze zeker niet zijn. “Voor iemand zal het teleurstellend zijn om achter een oude vrouw te fietsen Als je het een kans geeft, zal ik het zelfs winnen. “
Tonia overleed in het Heerlense ziekenhuis, 88 jaar oud, op 22 november 1995. Zoon Leo overleden in augustus 2020.
Met dank aan Michael Reinders voor de foto’s.
Klik hier voor Tonia van Wersch in de Simpelveldse Tak.