2013
Dialyse in verpleeghuis Maastricht
Verpleeghuis La Valence in Maastricht krijgt dit jaar twee dialyseplaatsen in huis. Bewoners die moeten dialyseren hoeven dan niet meer drie keer per week naar het ziekenhuis. Dit is nog maar het begin van een intensieve samenwerking tussen het Maastrichtse ziekenhuis en zorgorganisatie Vivre.
Als het aan Marlies van Wersch, hoofd van de dialyseafdeling in het Maastricht UMC, ligt, volgen er de komende jaren meer dialyseapparaten in meer verpleeg- en verzorgingshuizen. Het Maastricht UMC is vooralsnog het enige ziekenhuis in Limburg dat hemodialyseplaatsen op externe locaties vestigt. Dit is altijd een grote wens van Van Wersch geweest. “Ik zie hoe oudere mensen hier in de winter, door weer en wind, met rollator, naar binnen strompelen. En dat drie keer per week. Dan denk ik: dat moet toch anders kunnen? Een verpleeg- of verzorgingshuis is voor deze mensen hun thuis. In een huiselijke omgeving, omgeven door deskundig geschoold personeel, voelen deze ouderen zich beter en veiliger.”
De pilot loopt een jaar, zegt Marlies van Wersch, Ze noemt het een “diahub’ vanwege de verbinding die praktisch wordt gelegd tussen ziekenhuis en verpleeghuis.
Getraind In La Valence zijn artsen en personeel geschoold hoe om te gaan met eventuele calamiteiten. het bedienen van de apparatuur gebeurt door dialyseassistenten. De machines voor de hemodialyse zijn tegenwoordig zo geavanceerd dat ze voor elke patiënt persoonlijk geprogrammeerd kunnen worden. Volgens Van Wersch komen er steeds meer ouderen van 70-plus, die dan pas beginnen met dialyse. “Deze diahubs hebben we steeds meer nodig, Alleen mensen die stabiele dialyse hebben, kunnen aan dit dialyseren-in-eigen-huis deelnemen,” zegt ze.
In hotel Juliana in Valkenburg laat het Maastricht UMC de beschikbare dialyseplaatsen uitbreiden van zes maanden naar tien. Naar verwachting gebeurt dit maart/april volgend jaar.
bron: de Limburger november 2013
Noot: In juni 2014 werd het apparaat in hotel Juliana geplaatst.
Zorg dichter bij de patiënt: Dialyseren op locatie Gusta Konings (76), bewoonster van La Valence, ligt op haar gemak te dialyseren in de Dia-hub van het verpleeghuis in de Maastrichtse wijk Heugem. Voorheen moest ze drie keer per week naar het Maastricht UMC+. Nu kan ze in alle rust ‘in huis’ de behandeling ondergaan. “Ik kan je niet vertellen hoe blij ik daarmee ben”, zegt Gusta Konings.
Voor veel patiënten is het een hele opgave om naar het ziekenhuis te gaan voor een dialyse. Ik herinner me uit de tijd dat ik zelf in een verpleeghuis werkzaam was dat ik een man al om 6.00 uur aan het ontbijt trof, omdat hij al heel vroeg met de taxi werd opgehaald voor een dialyse in het ziekenhuis. En dat drie keer per week. Toen dacht ik al, dat kan anders. De grootste groep patiënten zijn ouderen die vanwege hun nierziekte een speciaal dieet volgen en op veel dingen moeten letten. In veel gevallen zijn ze slecht ter been en hebben ze een rolstoel of rollator. Voor deze mensen is het een hele tour om drie keer per week naar het ziekenhuis te gaan.
Het kost ze veel energie”, aldus Marlies van Wersch, hoofd van de dialyse-afdeling van het Maastricht UMC+.
In november vorig jaar zijn we gestart met deze pilot; dialyseren op locatie. Dat doen we in samenwerking met Envida. De plannen zijn om dit in meer verpleeg- en verzorgingshuizen te gaan doen. Het is niet alleen een stuk gemakkelijker voor veel patiënten, je houdt ze weg uit het ziekenhuis. Geen witte jassen, geen klinische omgeving. Dat spreekt mensen aan. Die ervaring hebben we ook in Valkenburg, waar een dialysecentrum is gevestigd in Hotel Prinses Juliana. Dat is een succes. We hadden daar zes behandelplekken. Dat worden er twaalf. De verbouwing is in volle gang.”
Uniek in Nederland De nieuwe verpleeghuisarts komt binnen samen met de pedicure die wil dat de dokter even naar de voet van Gusta kijkt. Het dialyse-apparaat doet intussen zijn werk onder toeziend oog van de verpleegkundige. Ook de behandelend specialist van het ziekenhuis komt één keer per week langs in de Dia-hub. Gusta zou niet meer anders willen. “Ik vond het verschrikkelijk om naar het ziekenhuis te gaan. Als de taxi niet op tijd was, raakte ik al in paniek. Als ik terugkwam was ik te laat voor het avondeten. Nee, dat was niet prettig. Dit bevalt me veel beter.”
Zoals Gusta Konings zijn er velen. Het aantal dialysepatiënten neemt snel toe. We willen graag dat patiënten alleen naar het ziekenhuis komen als het nodig is. Er is altijd een groep die niet op locatie gedialyseerd kan worden omdat er een te groot risico is, zoals bij nierpatiënten met hartfalen en andere complexe gevallen. Maar bij stabiele patiënten is dat geen probleem.”
Opvallend is dat dialyseren op locatie in deze vorm uniek in Nederland is. “Het is niet eventjes geregeld. Dialyseren is niet zonder risico’s. Er moet aan allerlei voorwaarden worden voldaan, onder andere voor het water en de elektriciteit. In de tweede plaats is het een nieuwe mindset dat we mensen uit het ziekenhuis willen, in plaats van erin. Maar dit is wel waar het naartoe gaat. Dat is ook het principe van blauwe zorg: alleen naar de tweede lijn als het echt nodig is.”
Meer samenwerken met huisartsen Het Maastricht UMC+ heeft 145 dialysepatiënten. Twintig dialyseren thuis. Als de unit in Valkenburg klaar is kunnen er samen met La Valence (twee dialyse-apparaten) zo’n 60 patiënten op locatie behandeld worden, bovenop de patiënten die het thuis doen. De Dia-hub in La Valance is niet alleen voor de mensen in het verpleeghuis, ook omwonenden of patiënten uit bijvoorbeeld Gronsveld of Eijsden kunnen hier terecht. Ik hoop dat huisartsen hun patiënten informeren over deze mogelijkheid. Ook in de prédialyse-fase zouden we meer moeten samenwerken met de huisartsen. Naar analogie van de blauwe zorg-visie, zou een nefroloog een consult kunnen doen samen met de huisarts als er sprake is van een vermeende nierfunctiestoornis bij een patiënt. Het vroegtijdig diagnosticeren kan betekenen dat iemand langer van de dialyse kan worden afgehouden, bijvoorbeeld met medicatie en een dieet.”
Patiënt Gusta Konings met Marlies van Wersch, hoofd van de dialyse-afdeling van het Maastricht UMC+. “In november vorig jaar zijn we gestart met deze pilot; dialyseren op locatie. Het is niet alleen een stuk gemakkelijker voor veel patiënten, je houdt ze weg uit het ziekenhuis. Geen witte jassen, geen klinische omgeving. Dat spreekt mensen aan.”
2017
Na twaalf jaar bij het Maastrichts UMC gewerkt te hebben, was zij in 2017 mede-oprichter van het reuma café in Maastricht.Klik hier voor Marlies van Wersch in de Kerkraadse Tak.