Jan Joseph Van Wersch (Vanwersch) werd in Kerkrade op 1 mei 1825 geboren. Voordat hij zou trouwen had Jan vijf jaar in het leger bij het eerste regiment Lanciers gediend. Hij was behoorlijk uit den dienst ontslagen. Volgens zijn dienstkaart was hij 1 el 5 palmen en 7 streep groot, had hij bruine ogen, een lang gezicht, een kleine mond, een spitse kin en neus en een kleine mond. Voordat hij in dienst ging, was hij landbouwer.
Hij trouwde in Kerkrade op 8 januari 1853 met Maria Theresia Moll, huishoudster en winkelierster van beroep. Ook in Kerkrade geboren op 20 oktober 1822. Jan was op dat moment winkelier in de Nieuwstraat in Kerkrade.
In het Bevolkingsregister Simpelveld 1850-1860 staat vermeld dat het echtpaar Van Wersch / Moll in hetzelfde huis woonde als de familie Haselier (Hasselier).
Op het moment van de registratie in Kerkrade, hadden zij vier kinderen: Maria (1853), Frans (1854), en een tweeling (1855). Totaal kregen zij zes kinderen. Vijf ervan werden in Simpelveld geboren en de zesde in Vaals.
1854-1860 in Simpelveld
1854: Jan Joseph Van Wersch en Theresia Moll verhuisden vanuit Kerkrade in 1854 naar Simpelveld waar hij toen winkelier werd.
Daar woonde het echtpaar in hetzelfde huis als de familie Haselier. Wat dan wel weer vreemd is dat er bij het overlijden van de moeder van Jan Joseph Haselier en van Jan Joseph Haselier zelf, beiden in 1855 geen Van Wersch optrad als (mede)aangever, maar een andere buurman die in het buurtschap Molsberg bij Simpelveld woonde.
Aangezien zij nu in Simpelveld woonden, konden zij hun grond in Kerkrade of verkopen of verpachten. Zij kozen voor het laatste:
Op 24 juli 1854 gingen zij naar de notaris om hun grond openbaar voor zes jaar te verpachten:
1: Akkerland in Bleijerheiderveld of Kokeleveld,verpacht aan Johan Joseph Rutten te Bleijerheide voor ƒ 41.
2: Akkerland gelegen op de Holt, voorlopig aan Mathijs Joseph paffen voor ƒ 19.
3: Akkerland in het Kokeleveld, voorlopig aan Willem Schätgens te Nulland voor ƒ 34.
Ook in Herzogenrath hadden zij grond:
4: Akkerland in het Kohlbergsveldaan voorlopig aan Willem van Wersch te Bleijerheide voor ƒ 19.
5: Akkerland aldaar aan de mijn Nieuw Bokart, aan Frans Joseph Winckens te Herzogenrath ƒ 198.
6: Akkerland aldaar aan de oude Smis, aan Mathijs Joseph Lennertz, koopman en handelaar te Pesch voor ƒ 32.
7: Akkerland aldaar genaamd Hankepank aan Christiaan Wölgens, koolwerker Bleijerheide voor ƒ 20.
In de gemeente Heijden:
8: Akkerland in de Katserweg aan Nicolaas Joseph Putseler, schoenmaker te Bleijerheide voor ƒ 30.
Zijn achternaam gaf zoals gewoonlijk problemen bij de ambtenaren van de Burgerlijke Stand. In de overlijdensakte van hun zoon Gerard Joseph (een van de tweeling) ondertekende vader de akte met J.J. van Wersch, dus los van elkaar terwijl de ambtenaar zijn achternaam aan elkaar schreef.
1 december 1856 Bocholtz
Maria Elisabeth Lenssen, de weduwe van Willem Joseph Kreutzer, maar nu in een tweede huwelijk met Jan Pieter Göesgens, herbergiers en broodbakkers in Bocholtz verkocht aan Johan Joseph Van Wersch, gehuwd met Maria Theresia Moll, winkeliers en herbergiers in Simpelveld
1: Een huis met verdere gebouwen met tuin en boomgaard in het dorp Bocholtz, grenzend aan Senden, aan de andere kant Snijders, aan de kopse kant de straat, groot 44 roeden, 52 ellen.
2: Een perceel bouwland in het Langveld genaamd Op den Stevensweg, grenzend aan Grooten en de andere kant aan Snijders, groot 60 roeden 2 ellen.
3: Een perceel bouwland ook daar aan den Landgraaf genaamd, grenzend aan Geraets en de andere kant aan Knops, groot 41 roeden en 81 ellen.
Zij had dit uit de erfenis van haar overleden eerste man gekregen. Die had het weer in 1842 bij een verdeling van de erfenis van haar ouders gekregen.
Jan Van Wersch mocht het per 15 maart in bezit nemen. Hij betaalde ƒ 3.612,50. Voor of op 15 maart betaalde Jan alvast ƒ 1.612,50. En de rest zou hij op 15 maart zonder rente betalen.
Tussen beide partijen werd onder meer overeengekomen dat de oogst van de granen als koren en tarwe die op de verkochte percelen ingezaaid waren, voor de helft aan de verkoper en voor de andere helft van de koper zijn. De verwerking van de oogst zal door beiden gedaan moeten worden.
Dit huis bestond uit een gedeelte van groter geheel aan de Bouw genaamd. Het bestond uit een voorhuis, keuken, kamers, kelders en zolders , een koestal en varkensstallen die tegen de schuur lagen die tegen het andere deel van het huis gebouwd was met de mesthof, een deel van de huisweide, het bakhuis in de wei, bij elkaar 44 roeden en 52 ellen.
Het pand stond ongeveer waar nu Minister Ruysstraat 35 in Bocholtz is.
Op de plattegrond is het deel omlijnd dat Jan Joseph Van Wersch gekocht had. Het grote stuk was de boomgaard (1). Hier had hij de helft van gekocht. In de boomgaard zie je nog linksonder een rood vlakje: dat was het bakhuis (2). De vier omlijnde stukken onderaan zijn vlnr tuin (3 en 4), huis (5) en weide (6). De rechterkant, niet omlijnd, wel rood waren de schuren met de koestal. Dat had een broer van Maria Elisabeth Lenssen gekregen.
1856-1867 in Bocholtz
De familie woonde nu in Bocholtz waar Jan Joseph Van Wersch winkelier en herbergier was.
Op 3 december 1856 verkocht Maria Theresia Moll, gehuwd met Johan Joseph Van Wersch, landbouwers en winkeliers in Simpelveld aan Marita Catharina Consten, weduwe van Johan Vincent Wolfs, landbouwster in Nulland
1: Bouwland in het Blijerheiderveld ook wel Kokeleveld.
2: Twee stukken bouwland aldaar.
3: Bouwland genaamd Op den Helt.
4: Bouwland in het Kokeleveld.
Deze landerijen kwamen uit de nalatenschap van haar overleden ouders.
De weduwe Wolf-Consten betaalde ƒ 1.550.
In september 1860 leende hij van apotheker Jan Antoon Teusch uit Gulpen ƒ 600. Hij zou dit binnen tien jaar terugbetalen tegen 5% jaarlijkse rente. Als borg stelde Johan zijn huis met tuin, erf en boomgaard.
1867 naar Vaals
Zij verhuisden van Bocholtz naar Vaals en in 1884 kwam hun zoon Willem bij hen wonen.
1875 in Bocholtz
Jan Joseph Van Wersch en zijn vrouw Theresia Moll waren winkeliers en herbergiers in Bocholtz. Hun zoon Gerard was daar bakker.
Toen er in september 1875 weer de jaarlijkse kermis in Bocholtz was, was er ook een kermisbal in de zaal van Joh. Jos. von Wersch. Hij had zijn huis aan nu Mr. Ruysstraat, ongeveer nummer 35.
September 1887 naar Vaals
In juli verkocht Jan Joseph Van Wersch, herbergier nog in Bocholtz, de veldvruchten die nog op zijn land stonden. Met name rogge dat Op de Graaf stond voor ƒ 43, tarwe dat ook Op de Graaf stond voor ƒ71, rogge Op de Hoof voor ƒ 37, tarwe aan de Preutersweg voor ƒ 57, haver Aan de Slag in Ritzendal voor ƒ 16. Totaal ontving hij ƒ 224,- Hij was herbergier in Bocholtz.
Vlak voor hun vertrek in september naar Vaals verkocht hij nog verschillende stapels hout aan verschillende mensen. Maar ook bonen met staken, de asbak, complete inboedel als kasten, emmers. bijbels en zaag, petroleumpomp, stoelen kasten, flokkenbed, klok en ander huisraad.
Het duurste was het fornuis voor ƒ 20. Maar veel artikelen brachten ƒ 0.50 / 0.80 op. etc etc.
De totale opbrengst was ƒ 203,95.
Vader en moeder vertrokken op 30 september 1887 naar Vaals. De kinderen waren het huis uit.
Maria Theresia Moll overleed in Vaals op 18 mei 1894. Omdat zij zonder testament overleed, werd er een memorie van successie opgemaakt. Dit was voor de Belastingdienst.
Zij had aan baten:
De helft van de meubelen ter waarde van ƒ 48,50.
De helft van het huis in Bocholtz en zeven stukken land in het Langveld en een in Ritzerveld in Bocholtz met een waarde van ƒ 2.780. Op de Rijkspostspaarbank hadden zij ƒ 768 staan. waarvan de helft dus van Theresia Moll was, met ƒ 12,40 aan rente. Vreemd genoeg werd die rente niet gedeeld.
48,50 + 384 + 12,40 + 2.780 = ƒ 3.224,90.
De burgemeester van Bocholtz schreef De echtgenooten van Wersch-Moll hebben sedert hun vertrek uit deze gemeente op 1 October 1887 het bedrijf van winkelier niet meer uitgeoefend.
Bocholtz 20 November 1894.
Theresia Moll was ziek voordat zij overleed. Dokter Schmitz uit Vaalserkwartier stuurde na haar overlijden nog een rekening voor ƒ 7,20 en de apotheker Ruyt uit Vaals ƒ 4,30. De begrafeniskosten waren ƒ 232,80, waardoor er dus over ƒ 2.982,80 erfbelasting betaald moest worden door de drie kinderen. Hun handtekeningen staan hiernaast.
14 januari 1896: Na zijn overlijden in Vaals werd er een Memorie van Successie opgemaakt die op 20 april 1896 ingediend werd. Op het voorblad stond dat hij gehuwd was met Mall Maria Theresia.
De ondergetekenden
1: Leonard Souren gehuwd met Maria Elisabeth Van Wersch winkelier te Vaals
2: Frans Willem Hubert Van Wersch winkelier te Aken en Willem Hubert Van Wersch zonder beroep te Vaals, domicilie kiezende ten huize van den declarant Souren in de kom te Vaals.(…) tot eenige erfgenamen ingevolge de wet nalatende zijne drie kinderen, de echtgenooten Souren en de declaranten sub 2e en 3e genoemd.
De nalatenschap bestond uit meubelen ter waarde van ƒ 50.
Verder in het dorp Bocholtz hun tuin, de boomgaard en huis. Dan nog acht stukken bouwland in het Langeveld en een in het Ritzendal.
Deze goederen werden getaxeerd op ƒ 2.760
Totaal actief ƒ 2.810. Hiervan af gingen de begrafeniskosten ƒ 253,73 waardoor er ƒ 2.559,27 geërfd werd door de drie kinderen vrij van eed en recht.
Het graf van Jan Joseph Van Wersch († januari 1896) en zijn vrouw Theresia Moll († mei 1894). Op hun grafzerk in Vaals staat dat Theresia Moll in 1823 geboren is, net zo als op haar bidprentje. Blijkbaar wist men niet meer dat zij in 1822 geboren was.
28 februari 1903: Notaris Moors maakte bekend dat er op 9 maart 1903 om 3 uur in de herberg van Delahaye in de Nieuwstraat in Kerkrade op verzoek van de erfgenamen Moll een openbare verkoop zou zijn van een stuk land aan de Akersteenweg tegenover de weg naar Strass van 32 aren groot, grenzend aan Wöltgens en Gier. Dit land kon eventueel in drie stukken gedeeld worden, dus eerst werd dat als geheel ter verkoop aangeboden. Mocht dat niet lukken dan werd het in drie stukken gedeeld.
9 maart 1903: De nalatenschap betrof een stuk akkerland van haar broer Frans Willem Moll, overleden Kerkrade 25 augustus 1901. De ongehuwde Jan Willem Frans woonde bij Arnold Gier in. De comparanten waren:
1: Arnold Jozef Gier, winkelier in Kerkrade wonend aan het Mundgen als lasthebber (=Iemand die iets voor een ander doet) en in eigen naam. Hij trad op namens:
A: Mathijs Jozef Rocks, landbouwer als man van Anna Maria Niesters, (kleindochter),
B: Hubert Leonard Souren, winkelier in Vaals, als voogd over zijn kinderen en gehuwd met Maria Elisabeth Van Wersch (kleindochter),
C: Willem Hubert Van Wersch, (kleinzoon),arbeider in Düsseldorf en broer van Maria Elisabeth,
D: Frans Willem Hubert Van Wersch, winkelier in Aken (kleinzoon),
E: Jozef Peschgens, arbeider in Kerkrade (kleinzoon).
2: Willem Josef Saligers, arbeider in Kerkrade, in eigen naam en namens
F: Fritz Rott, arbeider in Keulen, gehuwd met Theresia Peschgens (kleindochter),
G: Ulysse Radar, tuinier in Brussel en zijn vrouw Geertruida Peschgens (kleindochter).
Het stuk bouwland aan de Akersteenweg in Kerkrade werd voor ƒ 561 verkocht aan Willem Josef Saligers die al eigenaar was voor 1/12 deel.
Klik hier voor Jan Joseph Van Wersch in de Simpelveldse Tak.