In Eys waren vier broers en vier huizen die vrijwel tegelijk hun huizen bouwden. De huizen lagen redelijk verspreid in Over-Eijs (de oude naam van dit gedeelte van Eijs).

Paul van Wersch trouwde, 25 jaar oud, in 1872 met de eveneens 25-jarige Maria Schreurs. Bij het huwelijk was Paul knecht in Wahlwiller. Desondanks was het huwelijk gratis gesloten omdat zij onvermogend waren en zij mitsdien regt hebben om de stukken, tot het aangaan van hun huwelijk benoodigd kosteloos en op ongezegeld papier te erlangen.
Vrijwel direct was hij zijn baan kwijt, want tot 1884 was hij dagloner: het gezin leefde dus van dag tot dag wat er binnen kwam. Van 1884 tot 1888 had hij een vaste baan als knecht. Om een eind aan de onzekerheid te maken beslisten ze dat hij het best landbouwer kon worden. Om helemaal een nieuwe start te maken verhuisden zij in mei 1888 naar Eijs. Zijn ouders waren respectievelijk in 1884 (vader) en 1881 (moeder) overleden. Uit de erfenis van zijn moeder kwam een aardige som geld waardoor zoon Paul in Eijs grond kon kopen.

Bij het overlijden van de 80-jarige Paul in 1926 erfden zijn kinderen diverse stukken grond. Geen van de kinderen was op dat moment  landbouwer waardoor zij het land in 1927 verkochten. Er was een boomgaard in Bonveld, een weiland en bouwland Op de Kamp, aan de Slagboom, in de Slauw, op het Kuiltje, Nijwillerpad, Kromhagersweg, Molenberg en Aan het Eikes. Alles bij elkaar was het 215 are.

Paul en Maria kregen acht kinderen, twee meisjes en zes jongens. De oudste, Elisabeth, geboren in 1873, trouwde in 1896 in België met Nicolaas Bemelmans uit Oud-Valkenburg. Elisabeth was als dienstmeid naar Micheroux (B) gegaan waar zij de landbouwer Nicolaas uit het nabijgelegen Melen ontmoette.
De tweede dochter Anna werd begin 1875 geboren. Zij trouwde in 1905 met Jos Vermeeren uit Wittem. Hij was hoefsmid.

En dan de zes jongens. Dat waren Jan Joseph, roepnaam Joep (1877), Nicolaas Hubert: Houbèr (1879), Jan (1882), Willem Joseph: Willem (1884), Alphons Michael: Fons (1887) en Hendrik Johan: Harie (1891).
Zoon Jan, geboren in februari 1882, overleed echter jong op 6 april 1901, 19 jaar oud. Hij was opperman. Dat was, en is nog steeds, iemand die de stenen aandraagt voor de metselaar of de stratenmaker. In die tijden waren de straten nog zandpaden, dus hij was de hulp van de metselaar.

Van de vijf zonen was Houbèr de enige die naar een bestaand huis verhuisde aan de (nu) Mr. Dr. Froweinweg 30 in Eijs. Achter het huis had hij enkele bijgebouwen waar hij stroop stookte. Over hem staat op de website warsage.nl een speciale pagina. Klik hier.

De vier resterende broers: Joep, Willem, Fons en Harie hadden veel dingen gemeen, maar ook dat alle vier hun eigen huis in Eijs bouwden. Het was een voordeel dat Joep en Harie metselaar waren en Willem schilder. Alleen Fons was mijnwerker.

Harie diende zijn bouwtekening voor de Kromhagerweg 10 in maart 1919 in,
Willem diende in augustus 1920 zijn bouwtekening voor de Kromhagerweg 1  in,
Fons in mei 1920 zijn tekening voor Op de Kamp 16.
Alleen van het huis van Joep is geen bouwtekening bewaard gebleven. Dit huis is echter uit 1912.

Op de website van het Kadaster staat het bouwjaar van de huizen:
Harie: Kromhagerweg 10: 1927,
Willem: Kromhagerweg 1: 1923,
Fons: Op de Kamp 16: 1850 en 1990.
En Joep: Mr.Dr. Froweinweg 9: 1912.
Zoals je merkt, kloppen de jaartallen dus niet.

De tekeningen voor hun huizen waren van de hand van schoolmeester Ramakers.

Opvallend in de familie is dat de naam van Wersch op verschillende manieren werd gebruikt. Bij de broers en zussen komen zowel de achternamen voor als Van Wersch, Vanwersch, Van Weersch en van Wersch

.

Joep van Wersch

Joep van Wersch werd in 1877 in Wahlwiller geboren. Toen hij 19 zou worden moest hij zich inschrijven voor de Nationale Militie, een oud woord voor de dienstplicht. Hij was 1,65 groot. Maar hij hoefde niet in dienst: hij kreeg nummer 23, maar is buiten oproeping gebleven zijnde, hem tot geen dienst heeft verpligt. Hij was op zijn 21ste twee maanden handlanger ondergronds op de Domaniale Mijn in Kerkrade Een handlanger was een ongeschoold werkman, een hulpje dus. Meestal jonge jongens die onder aan de ladder van het mijnbedrijf begonnen. Blijkbaar beviel die baan hem niet of hij beviel de bazen niet. In ieder geval was hij hierna dagloner. Bij hun huwelijk in 1902 was hij 25 jaar en metselaar. Zijn bruid, Mieke Bindels, woonde als dienstmeid in Aken. Zij was ook 25 jaar.
Hij diende in februari 1923 een tweede tekening in voor een verbouwing van zijn huis aan Over-Eijs (Dorpstraat) 88 nu Mr. Dr. Froweinweg 9 in Eijs. Dat huis had hij in 1912 gebouwd. Naast het huis was aan de linkerkant een brede oprit met stallen met tussen huis en stallen de poort naar het achtererf.
Het gezin telde toen negen mensen hoewel zij negen kinderen kregen: zeven zonen en twee dochters. Twee jongetjes waren echter al erg jong overleden.
Pas toen Joep 49 was, was hij met metselen gestopt. Hij zei nu landbouwer te zijn.12 Jaar later, bij het huwelijk van hun dochter Maria, was hij nog steeds landbouwer. Hij overleed in 1966, 88 jaar oud, zijn vrouw Mieke overleed in 1961, 84 jaar oud.

1971: Openbare verkoop door notaris Stelten te Wittem van het
1: Woonhuis (Kampstraat 16), stallen, schuur, erf en gedeeld weiland te Overeys, Wittem, Kampstraat 16, groot ca 7,7 ha,
2: Weiland op de Kamp, 14 are,
3: Land, 21,7 are,
4: Weiland in de Sloouw, 35,3 are,
Te veilen in kavels en in massa
Het woonhuis omvat beneden de kamer, keuken, gang, bijkeuken; op de 1e verdieping zijn drie slaapkamers, verder kelder en zolder. Het pand is voorzien van electrisch, licht en waterleiding, met mogelijkheid tot aansluiting op aardgas. Aanvaarding: vrij van huur of pacht, bij betaling kooppenningen. Betaling der kooppenningen uiterlijk 15 juni 1971.

In 2020, 118 jaar later, stond dit huis te koop voor € 695.000. k.k.

Lees hier verder over Joep van Wersch.

Willem van Wersch

Kromhagerweg 1, Eijs.

Willem werd in 1884 in Wahlwiller geboren. Net als zijn broer Joep hoefde hij niet in dienst. Het nummer (lot) was niet op hem gevallen. Zijn aanstaande bruid was, net als zijn schoonzus, dienstmeid in Aken geweest. Elisabeth Juneman kwam eigenlijk uit Voerendaal. Zij trouwden in 1909. Toen was hij huisschilder. In 1941 vierde hij zijn 25-jarig jubileum als schilder op de staatsmijn Wilhelmina. Het gezin woonde Over-Eijs 92. Dat is nu de Kromhagerweg 1.
Vroeger had Eys wel verschillende straatnamen maar de huisnummers werden wel doorgenummerd. Als je van 88 doortelt kom je uit op het huisnummer van Nonk Willem. Over-Eys (Kromhagerweg) 92.

Het echtpaar kreeg twaalf kinderen, acht meisjes en vier jongens. Op één dochter na overleefden de kinderen hun ouders. Alleen was het droevig toen hun moeder op de leeftijd van 42 jaar al in 1929 overleed. Willem overleed pas dertig jaar later, 74 jaar, in 1959.

1: Els, 2: Zef, 3: Vic, 4: Net, 5: Bertha, 6: vader, 7: Paul, 8: moeder, 9: Mai, 10: Fien, 11: Tieni, 12: Gien, 13: Albert.

Enkele kinderen van Willem van Wersch en Elisabeth Juneman uit Over-Eijs:
Tientje (1915), Vic (1919), Regina (1920), Els (1922), Bertha (1923), Fien ((1924), Selma N.N. (vriendinnetje), Mien (1926).

Bij het graf van hun moeder, overleden op 23 december 1929 staat de twee jongste dochters: Fien en Mien. Elisabeth Juneman werd 42 jaar.

Deze onderstaande foto is enkele dagen voor het verplaatsen van het Heilig Hartbeeld voor het huis op de Kromhagerweg 1 gemaakt.De plannen voor het verplaatsen van het beeld uit 1919 werden in 1951 gemaakt. Men becijferde dat het hoge kosten met zich meebracht, dus eerst werden allerlei activiteiten gehouden om het geld bij elkaar te krijgen. De postduivenvereniging Wilhelmina organiseerde een verloting, in de kerk waren extra collectes, Zodoende kon er pas in 1955 gestart worden met de voorbereidingen. Er zou ook een plantsoen om het beeld komen.

Voor het huis liep de Eijserbeek. Die werd in 1954 door de gemeente naar achter de huizen verlegd.

De tekening voor dat huis leverde hij in augustus 1920 in bij de gemeente Wittem waar die werd goedgekeurd. Hij ondertekende de tekening met Willem Van Wersch. Bekijk je het huis nu en vergelijk je het met de tekening dan zijn er diverse aanpassingen aan gedaan. Voor het huis liep de Eijserbeek. Om bij het huis te komen moest men een bruggetje over. In 1927 zou hier een gemetselde goot komen; een jaar later was die er nog niet en in de gemeenteraad werden hier vragen over gesteld. Als antwoord werd gegeven dat dat op aanraden van de provinciale opzichter was omdat de plannen voor de weg Wittem-Simpelveld pas opgenomen waren in het provinciaal wegenplan. Alleen bij de huizen van Willem en Joep liep de Eijserbeek voor het huis waardoor er een bruggetje nodig was. De Eijserbeek is een zijriviertje van de Geul.

De gang en de kamers beneden waren door hun zoon Paul Servaas van Wersch, samen met zijn neef Harrie van Wersch prachtig beschilderd. Deels zijn die schilderingen bewaard gebleven.

Klik op een foto voor een vergroting.