Genealogische website Warsage

Lodewijk van Wersch

Johannes Ludovicus Hubertus van Wersch, werd als negende kind op 19 april 1827 geboren. Toen hij in dienst moest was hij student, maar kreeg een jaar vrijstelling van dienst wegens een licht gebrek. Toch ging hij in dienst. Hij woonde met zijn vier broers en schoonzus in één huis.

 

In 1859 werd hij tot Secretaris der Gemeente gekozen en gelijkertijd was hij ook de gemeente-ontvanger. Hij was 32 jaar. Zijn jaarwedde van ƒ 80,- Dat jaar stelden zijn broers zich via de notaris als borg tot een bedrag van ƒ 300,- Dit in het geval Lodewijk, als ontvanger van de  gemeente schuldig of ten achteren (= of schuldig wordt) mogt worden bevonden. Deze borg was in de vorm van een stuk bouwland in Simpelveld, dat dan verkocht mocht worden.

 

Lodewijk maakte, net als zijn grootvader die ook burgemeester van Simpelveld was geweest, deel uit van de gemeenteraad van Simpelveld, zie de poster  uit 1868.

 

In Heerlen was de Vereeniging van Gemeente-ambtenaren opgericht. Initiatiefnemers waren de heren Kaufman, gemeentesecretaris van Heerlen en voorzitter, de heer Borgmans, gemeentesecretaris en ontvanger van Schaesberg en tenslotte Lodewijk van Wersch. Hij werd als gemeentesecretaris en gemeenteontvanger, natuurlijk de penningmeester.

van wersch simpelveld1859

Op 28 oktober 1859 komen de kinderen van Jan Stefan Van Wersch (14 januari 1782) en Maria Joseph Laufenberg, bij de notaris:

…zijn verschenen
Pieter Jozef Van Wersch, landbouwer
Jan Jozef Van Wersch, koster
Jan Jacob Van Wersch, landbouwer
Jan Cornelis Van Wersch, landbouwer en
Jan Lodewijk Van Wersch, landbouwer (Deze naam was doorgestreept)
Allen woonachtig te Simpelveld.


Welke comparanten verklaarden tot praestatie van den borgtogt door hunnen broeder den heer Jan Lodewijk Van Wersch, in derzelfs betrekking van ontvanger der gemeente Simpelveld tot zekerheid van derzelfs beheer, overeenkomstig de voorschriften van artikels 109 tot 112 der wet van den negen en twintigste Junij achttien honderd een en vijftig (Staatsblad nummer 85) moetende gesteld worden en ingevolge het (onleesbaar) door de Raad der gemeente Simpelveld bepaalde bij deze zich te verbinden als borgen voor hunnen genoemden broeder Jan Lodewijk Van Wersch, ten behoeve van gemelde gemeente Simpelveld, tot een bedrag van drie honderd gulden, zich hoofdelijk verbindende om ter concurrentie van gemelde som aan de gemelde gemeente Simpelveld al datgene te betalen wat hun genoemde broeder en zijn voornoemde betrekking van ontvanger aan de gemeente schuldig of ten achteren (= of schuldig wordt) mogt worden bevonden.

 

En is mede verschenen de genoemde heer Jan Lodewijk Van Wersch woonachtig te Simpelveld, welke met de overige comparanten als gezamenlijke eigenaars van een perceel bouwland gelegen op den haan in de gemeente Simpelveld, bij het Kadaster bekend onder Sectie A nummer 496 ter grootte van drie en twintig roeden, verklaarden ten einde voorschreven ten behoeve der meergemelde gemeente tot een bedrag van de gemaakte som het gemeld perceel speciaal te verbinden en te hypothekeren, verklarende zij dat hetzelve met geen hypotheken belast is.
Verbindende zich de comparanten om dat perceel gedurende dit verband, naar behooren te behandelen en te gebruiken niet van bestemming te veranderen of in waarde te verminderen, en voor geenen langeren tijd noch op andere voorwaarden te verhuren dan met het plaatselijk gebruik des aangaande overeenstemmen.


En wanneer de genoemde heer Jan Lodewijk Van Wersch en zijne voornoemde betrekking van ontvanger te eenigen tijd iets aan de gemeente Schuldig of ten achteren werd bevonden, verklaarden de comparanten in dat geval het gemeentebestuur van Simpelveld bij deze, overeenkomstig artikel 1223 van het Burgerlijk wetboek onherroepelijk te magtigen, om na gedane sommatie, het voormeld perceel in het openbaar volgens de plaatselijke gebruiken, ten overstaan van eenen Notaris, te doen verkoopen, daartoe de vereischte acten en processen-verbaal te passeren en te teekenen, de kooppenningen te ontvangen en daarvoor te kwitteren, en verder te verrigten, wat zal noodig zijn, ten einde uit de opbrengst te verhalen zoowel de verschuldigde hoofdzom als de interesten en de kosten ter zake der opeisching gevallen, echter onder gehoudenheid het overschot deugdelijk te verantwoorden.

1865

is verschenen Elisabeth Schiffelers, zonder beroep ongehuwd woonachtig te Simpelveld., welke verklaarde te hebben verkocht en in vollen en vrijen eigendom onder vrijwaring als naar regten overgedragen en aan den heer Jan Lodewijk Van Wersch, gemeente secretaris woonachtig en Simpelveld, hierbij tegenwoordig en in koop aannemende

Een bouwland groot 10 roeden 26 el gelegen Op den Knol in Simpelveld B 1449, groot 16 roeden en 90 ellen. Zij had dit stuk verkregen uit de nalatenschap van Jacobus Breemen. Jan Lodewijk betaalde hiervoor ƒ 120.

Benoemd tot burgemeester

Voordat Lodewijk van Wersch in 1875 burgemeester van Simpelveld werd, was hij gemeentesecretaris. Dat bleef hij ook tijdens zijn hele burgemeesterschap.

Wel kreeg hij in november 1875 van de koning eervol ontslag als 2e luitenant van het 7e bataljon van de Limburgse schutterij. Lodewijk volgde burgemeester Brand op die in 1875 eervol ontslag had gekregen na zestig jaar burgemeester geweest te zijn.

Lodewijk van Wersch werd op 23 januari 1875 ingezworen:

Op heden Drie en twintigsten Januarij 1800 vijf en zeventig, verscheen voor ons Commissaris des Konings in het hertogdom Limburg, binnen ons kabinet de heer J.L.H. van Wersch benoemd bij Zijner Majesteits besluit van den 6 Januarij 1875, N.18 tot Burgemeester der gemeente Simpelveld, welke in die hoedanigheid in onze handen de navolgende eeden heeft afgelegd.
* Ik zweer, dat ik, om tot Burgemeester der gemeente Simpelveld te worden benoemd, directelijk of indirectelijk, aan geene personen, hetzij in of buiten het bestuur, onder wat naam of voorwendsel ook, eenige giften of gaven beloofd of gegeven heb, noch beloven of geven zal.
* Ik zweer, dat ik, om iets hoegenaamd in deze betrekking te doen of te laten, van niemand hoegenaamd eenige beloften of geschenken aannemen zal, directelijk of indirectelijk.
Zoo waarlijk helpe mij God Almachtig.
* Ik zweer trouw aan de Grondwet en aan de wetten des Rijks en dat ik de belangen der gemeente Simpelveld met al mijn vermogen, zal voorstaan en bevorderen.
Zoo waarlijk helpe mij God Almachtig.
 
Van welke eedaflegging het tegenwoordig proces-verbaal terstond is opgemaakt en door ons Commissaris des Konings voornoemd en den beëdigde onderteekend.

 

1876: In tweede jaar als burgemeester ontving hij een wedde van ƒ 150, een wethouder van Simpelveld kreeg ƒ 30, de secretaris ƒ 150 en de ontvanger ƒ 75. De burgemeester van Roermond ontving ƒ 1.200 per jaar.

 

In 1883 richtte hij samen met zeven anderen de harmonie St.Caecilia in Simpelveld op. Klik hier.

De gemeenteontvanger van Simpelveld de heer P.D., was in 1891 opgepakt en gevangen gezet. Het gerucht in Simpelveld ging dat daarom de burgemeester de wijk naar het buitenland had genomen, slechts gebaseerd op het feit dat Lodewijk sinds die week niet meer in Simpelveld gesignaleerd was. Aangezien de gemeenteontvanger in Maastricht gevangen zat, zal burgemeester Van Wersch zich daar bevonden hebben. Zodra hij het gerucht van zijn verdwijning vernam, keerde hij terug naar Simpelveld.

1885

Zülpicher Zeitung 21 oktober 1885
* Simpelfeld, 15. Oct. Manche, die sich nicht der stärksten Nerven erfreuen, und deren gibt es, selbst unter der Landbevölkerung, in unserer nervenschwachen Zeit nicht Wenige, waren fieberhaft aufgeregt, als sich vorigen Dienstag das grausige Gerücht durch den hiesigen Ort verbreitete, die Schwestern vom armen Kinde Jesu hätten einen Drohbrief des Inhalts erhalten, daß, falls dem Schreiber, der sich„von Drachenfels, Präsident des socialistischen Bundes in Limburg,” zu nennen beliebte, die Kleinigkeit von 35,000 Mark vor der Thüre der Klosterkirche denselben Abend punkt 9 Uhr nicht deponirt würde, derselbe, laut Beschluß obigen Bundes das Kloster genannter Schwestern, vermittelst Dynamit in die Luft sprengen würde. Den eifrigen Recherchen unseres Herrn Bürgermeisters van Wersch sowie des Gendarmerie -Wachtmeisters von Heerlen gelang es, am Abend desselben Tages in der Klosterkirche den Pseudo von Drachenfels zu ergreifen, der sich als ein gewisser Adolf v. d. H. aus dem benachbarten Heerlen, ein ziemlich verkommener Mensch, entpuppte. Auf verschiedene sich widersprechende Aeußerungen und sonstige Verdachtsgründe hin wurde derselbe, laut der„Aach. Volksztg.“, unter polizeilicher Escorte noch denselben Abend nach Heerlen transportirt, wo er dem Gendarmen das Geständniß abgelegt hat, Schreiber obigen Briefes zu sein. Gestern ist derselbe stark gefesselt ins Gefängniß nach Maastricht überführt worden.

Vertaling

 

Simpelveld, 15 oktober. Sommigen die niet over de sterkste zenuwen beschikken, en daar zijn er niet weinig van, zelfs onder de plattelandsbevolking, in onze tijd van zwakke zenuwen, raakten koortsachtig opgewonden toen afgelopen dinsdag het gruwelijke gerucht door de plaatselijke gemeenschap ging dat de Zusters van het Arme Kind Jezus een dreigbrief hadden ontvangen met de strekking dat, als de schrijver, die zich graag “von Drachenfels, Voorzitter van de Socialistische Federatie in Limburg” noemde, niet die avond om 9 uur precies het kleine bedrag van 35.000 mark aan de deur van de kloosterkerk zou deponeren, hij volgens besluit van genoemde Federatie het klooster van genoemde zusters met dynamiet zou opblazen. De ijverige nasporingen van onze burgemeester van Wersch alsmede van de wachtmeester van de marechaussee van Heerlen slaagden erin de pseudo von Drachenfels aan te houden, die een zekere Adolf v. d. H. uit het naburige Heerlen bleek te zijn, een nogal gedegenereerd persoon. Na verschillende tegenstrijdige verklaringen en andere redenen voor verdenking, werd hij volgens de “Aach. Volksztg.”, werd hij diezelfde avond onder politiebegeleiding naar Heerlen vervoerd, waar hij tegenover de gendarme bekende de schrijver van bovengenoemde brief te zijn. Gisteren is hij stevig vastgebonden overgebracht naar de gevangenis in Maastricht.

zusters van het arme kind jesusMaastricht, 1 Dec. De arrondissements-rechtbank heeft A. v. d. H. te Heerlen,
gedetineerd, wegens het schrijven van een brandbrief aan de Zusters van het arme Kind Jezus te Simpelveld, verklaard als in zijn geestvermogens te zijn gekrenkt en zijn overbrenging naar eon krankzinnigengesticht gelast.
De Tijd 3 december 1885.

30 jaar ambtenaar

 

st remigiuskerk SimpelveldLodewijk was in 1889 dertig jaar ambtenaar en dat moest gevierd worden. Hij gaf opdracht aan een glazenier om een glas-in-lood raam te maken voor de St. Remigiuskerk van Simpelveld.


Onderaan liet hij schrijven: Praetor J.L. van Wersch et Familie, A.D. 1889 waarbij Praetor Latijn is voor hoogste ambtenaar. Tientallen jaren later schonken twee familieleden de kerk ook een raam.

 

In 1896 was in Simpelveld het Landbouw-Casino actief, een organisatie waar boeren machines konden lenen of gebruiken. Ere-voorzitter was burgemeester J.L. van Wersch, voorzitter was Caspar van Wersch (van de Hinnenberg in Simpelveld en geen familie), en de penningmeester was Max van Wersch, secretaris was H.H.J. Herpers,

 

Het huis van de burgemeester werd in september 1899 van dat jaar door brand vernield.

burgemeester van werschDeze dankbetuiging uit 1899 lijkt vreemd. Lodewijk van Wersch zegt hierin dat hij 25 jaar burgemeester, veldwachter en kantonnier (douane beambte) in Simpelveld is.  Wat er echter bedoeld werd is dat de veldwachter en de kantonnier gelijkertijd met de burgemeester hun zilveren jubileum vierden.

Zangkoor Harmonia

 

zangkoor harmoniaHij was een van de oprichters van het zangkoor Harmonia in Simpelveld. Op een zeldzame foto uit het begin van de vorige eeuw zit hij naast zijn broer Cornelius van Wersch die na Jan Theodorus Smeets, overleden in 1875 en getrouwd met Maria Magdalena van Wers, een van zijn opvolgers als dirigent van het koor was. Maria was herbergierster aan de kerk en Jan was schoolmeester in Simpelveld.

 

Lodewijk is de man zittend achter de zittende  man rechts op de grond. Cornelius zit op de foto links van Lodewijk. De derde man op de eerste rij van links is de dirigent. Op het vaandel staat Harmonia von Simpelveld 1864.

joseph-ludwig-van-werschIn 1904 kreeg hij eervol ontslag als gemeentesecretaris. Zijn broer Cornelis nam die taak over. En per 1 januari 1905 kreeg Lodewijk eervol ontslag als burgemeester van Simpelveld. Hij zou dan 78 worden. Pas eind december 1906 tekende hij als ambtenaar van de Burgerlijke Stand de laatste keer de akten. Per 1 januari 1907 was Jos Meentz de nieuwe ambtenaar.

 

Bij zijn afscheid kreeg Lodewijk van Wersch van de gemeenteraad een sofa. Dit als bewijs van hoogachting en erkentelijkheid voor de vele diensten de gemeente gedurende dertig jaren bewezen. En van de koninklijke harmonie St. Caecilia en van de zangvereniging Harmonia een armstoel …als stoffelijke blijk van dankbaarheid voor den moreelen en materieelen steun, gedurende tal van jaren.
Hij dankte de mensen in gloedvolle woorden en gaf uiting aan zijn wensch dat Simpelveld ook na hem mocht groeien en bloeien door samenwerking van het Bestuur en ongestoorde eendracht zijner bewoners.

 

In zijn laatste jaren woonde hij bij zijn neef Maximiliaan in hetzelfde huis in de Pastoriestraat. Lodewijk was nooit getrouwd. Hij overleed in 1912. Op zijn bidprentje staat Bürgemeister a. D. (ausser Dienst). Hij was  dertig jaar burgemeester geweest.

Lodewijk van wersch
burgemeesters simpelveld

Linkerfoto: Lodewijk  werd ieder jaar opnieuw voorgedragen en benoemd tot burgemeester en secretaris. Deze aanstelling is uit 1875 en getekend door koning Willem III.

Rechterfoto: Ter ere van beide burgemeesters Van Wersch kwam er in Simpelveld een van Werschstraat.

lodewijk van werschIn naam des konings
Wij Officier van Justitie bij de Arrondissements-Rechtbank te Maastricht, gelasten alle Deurwaarders en dienaren der Openbare Macht om te dagvaarden

Jan Lodewijk Van Wersch, 64 jaar
Burgemeester en Ambtenaar van den Burgerlijken Stand te Simpelveld

 

Om te compareeren op de Openbare Terechtzitting voor Civielezaken van de Arrondissements-Rechtbank te Maastricht, op Donderdag, den Vijf en twintigsten Juni 1891, des voormiddags ten 10 ure, ten einde aan te hooren den eisch en conclusie, die wij alsdan zullen nemen, en te recht te staan ter zake dat hij als ambtenaar van den Burgerlijken Stand der gemeente Simpelveld, in Strijd gehandeld heeft met artikel 21 van het Burgerlijk Wetboek door op 23 October 1890 te Simpelveld de door hem in Zijne voornoemde hoedanigheid opgemaakte huwelijks acte houdende het huwelijk van Dionisius Hubertus Frissen met Elisabeth Hubertina Lavall no 8 van het huwelijksregister van de gemeente Simpelveld over 1890 niet te doen onderteekenen door de voornoemde bruid, of zoo zij niet kon teekenen de oorzaak des beletsels niet in de acte te melden, Zijnde deze overtreding gepleegd in het dubbel van voornoemd register dat ter griffier der Rechtbank te Maastricht is overgebracht.

 

Zullende in deze zaak, van wegen den Officier van Justitie, als getuige worden gedagvaard
Elisabeth Hubertine Lavall 25 jaar, vrouw van Dionisius Hubertus Frissen. Op de Hulz Simpelveld
Gedaan te Maastricht, den 10 Juni 1891.

 

Wanneer je de huwelijksakte erbij pakt, zie je inderdaad dat zij de akte niet tekende of dat zij genoemd wordt dat zij niet kan schrijven. De akte sluit met de zin: Van al hetwelk wij dadelijk deze akte hebben opgemaakt en na voorlezing geteekend met uitzondering van de moeder des bruidegoms en de echtgenoot der bruid, welke beide verklaaren niet schrijven te kunnen.

Dus Lodewijk was het vergeten. Tot een veroordeling kwam het niet, want Lodewijk werd in juli 1891 weer tot burgemeester herkozen.

Klik hier voor Lodewijk van Wersch in de Simpelveldse Tak.

error: